Ροή
Έχοντας μπει πια για τα καλά στο καθημερινό επιχειρηματικό αλλά και πολιτικό λεξιλόγιο, οι λέξεις Bitcoin και κρυπτονομίσματα άφησαν πίσω τους το 2017, έτος με έντονες αναταράξεις στις ισοτιμίες τους, και έχουν αρχίσει να περνάνε στο στάδιο της θεσμικής τους ενσωμάτωσης σε κάθε οικονομική πραγματικότητα κοινωνιών και κρατών. Το 2018 θα είναι το έτος της ευρύτερης καθιέρωσής τους.
Με πάνω από 1.600 κρυπτονομίσματα ανά την υφήλιο, αυτή τη στιγμή, και με τον αριθμό των εκδόσεων-προσφορών νέων ψηφιακών νομισμάτων (ICO) αλλά και των ποσών που συγκεντρώνουν να αυξάνεται γεωμετρικά, μια σειρά γεγονότων έρχεται να επιβεβαιώσει ότι αυτά τα «νέα φρούτα» ήρθαν για να μείνουν και αρχίζουν και μπαίνουν στο «στόχαστρο» ως φορολογητέα ύλη.
Και είναι εντυπωσιακό πως διαφορετικά πολιτικά συστήματα και κοινωνίες σπεύδουν να αξιοποιήσουν τα εκάστοτε πλεονεκτήματα της τεχνολογίας του blockchain για εξασφάλιση ρευστότητας, αξιοπιστίας στις συναλλαγές τους και ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Είναι αλήθεια ότι κεντρικές τράπεζες, πολιτικοί θεσμοί και εποπτικές αρχές αρκούνταν μέχρι στιγμής σε προειδοποιητικές ανακοινώσεις εκφράζοντας προβληματισμό και επιφυλακτικότητα απέναντι στα κρυπτονομίσματα. Φαίνεται όμως ότι πλησιάζει η στιγμή μιας πιο σοβαρής θεσμικής αντιμετώπισης σε υπερεθνικό επίπεδο, πιθανόν και σε επίπεδο Ε.Ε.
Μερικά μόνο παραδείγματα – εξελίξεις, ανάμεσα σε άλλα, εντός του πρώτου εξαμήνου του 2018 είναι αρκετά για να γίνει κατανοητό πόσο επιταχυνόμενα γίνονται αποδεκτά τα κρυπτονομίσματα και καθίσταται έτσι πιο αναγκαία από ποτέ η αποσαφήνιση του νομικού τους καθεστώτος και η δημιουργία ενός ρυθμιστικού πλαισίου.
- Στις 20 Φεβρουαρίου η Βενεζουέλα προχώρησε στην έκδοση του δικού της ψηφιακού νομίσματος (petro), η αξία του οποίου θα συνδέεται με τα πετρελαϊκά της αποθέματα, ενώ τον Μάρτιο ακολούθησε δεύτερο κύμα έκδοσης. Χώρες όπως η Ρωσία, η Εσθονία, το Ισραήλ κ.α. κινούνται ήδη αναλόγως.
- Είχε προηγηθεί στις 16 Φεβρουαρίου η κατάθεση νομοσχεδίου – και το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί ως νόμος – στην πολιτεία του Wyoming των Η.Π.Α. το οποίο περιλαμβάνει τα κρυπτονομίσματα μεταξύ ενός καταλόγου άλλων άυλων στοιχείων τα οποία «απαλλάσσονται από τη φορολογία των περιουσιακών στοιχείων» ορίζοντας τα κρυπτονομίσματα ως «οποιοδήποτε είδος ψηφιακής αναπαράστασης αξίας η οποία 1.) χρησιμοποιείται ως μέσο ανταλλαγής, λογιστικής μονάδας ή αποθετικής αξίας και 2.) δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμο χρήμα από την κυβέρνηση των ΗΠΑ». Μόλις λίγες ημέρες πριν, η Γερουσία της πολιτείας της Arizona είχε περάσει νομοσχέδιο που κάνει δεκτή την πληρωμή φόρου εισοδήματος σε Bitcoin και ορισμένα altcoins.
- Την αποδοχή δε του Bitcoin για πληρωμή δημοτικών τελών και φόρων (έως του ποσού των 250 CHF) εφαρμόζουν ήδη πόλεις και καντόνια της Ελβετίας, (Zug, Chiasso) ενώ η Εποπτική Αρχή της χρηματοπιστωτικής αγοράς της χώρας (FINMA), στις 16 Φεβρουαρίου ανακοίνωσε δέσμη κατευθυντήριων γραμμών για την εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας περί χρηματοπιστωτικών αγορών στη ρύθμιση των Αρχικών Προσφορών Νομισμάτων (ICO). Σύμφωνα με το δελτίο Τύπου της FINMA, η δημιουργία των κατευθυντήριων γραμμών προκλήθηκε από έναν αυξανόμενο αριθμό ICO που διεξάγονται στην Ελβετία, σε συνδυασμό με την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ρυθμιστούν, σημειώνοντας ότι «ο χρόνος είναι σημαντικός δεδομένης της δυναμικής αγοράς και του υψηλού επιπέδου ζήτησης». Ιδιαίτερη σημασία έχει η απόφαση της FINMA να κατηγοριοποιήσει τις μάρκες ICO (tokens) σε τρεις κατηγορίες: μάρκες πληρωμής (payment), μάρκες χρησιμότητας (utility) και μάρκες περιουσιακών στοιχείων (assets) δείχνοντας πόσο ξεχωριστή χρήση αλλά και νομική αντιμετώπιση μπορεί να έχει ένα κρυπτονόμισμα.
- Στο πλαίσιο του προβληματισμού για την μετά Brexit εποχή η τοπική κυβέρνηση του Γιβραλτάρ έθεσε ήδη σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2018 νομοθετικές ρυθμίσεις ενθάρρυνσης της χρήσης κρυπτονομισμάτων και εγκατάστασης στην επικράτειά του επιχειρήσεων ανάπτυξης τεχνολογίας blockchain.
- Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τον Φεβρουάριο το Παρατηρητήριο της ΕΕ για το Blockchain με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Παρατηρητήριο θα επισημάνει τις βασικές εξελίξεις της τεχνολογίας blockchain προωθώντας τις στους ευρωπαίους θεσμούς διαμόρφωσης πολιτικής. Στις 17.05.2018 ψηφίστηκε στην Επιτροπή Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας του Ευρωκοινοβουλίου με σχεδόν απόλυτη αποδοχή (52 υπέρ και 1 κατά) νομοθετική πρόταση για υιοθέτηση ενός θεσμικού πλαισίου που θα ρυθμίζει τα επενδυτικά οχήματα βασισμένα στο blockchain, όπως τα ICOs, καθώς και πρόταση προς την ΕΚΤ να δημιουργήσει πλαίσιο που θα ενσωματώνει στο σύστημα πληρωμών της ευρωζώνης τα κρυπτονομίσματα.
Η δυναμική είσοδος αυτών των νέων συναλλακτικών μορφών και μεθόδων αλλά κυρίως της τεχνολογίας blockchain, η οποία πλέον όχι μόνο διδάσκεται ήδη σε επίπεδο προπτυχιακών αλλά και μεταπτυχιακών σπουδών σε Κύπρο, Σιγκαπούρη, Αυστραλία κ.α., έχει διαμορφώσει το δικό της λεξιλόγιο (Altcoin, Ath, Fiat, Fomo, Fork, Cold strorage κ.α.) και δεν αφήνει περιθώρια να μιλάμε για «μόδα». Οι σκοτεινές πλευρές του φεγγαριού, λόγω της χρησιμοποίησης των κρυπτονομισμάτων σε παράνομες δραστηριότητες δεν αφήνουν επίσης άλλα περιθώρια για καθυστερήσεις.
Η χρυσή τομή μπορεί να βρεθεί και να υπάρξει η απαραίτητη συνδυαστική λειτουργία των κρυπτονομισμάτων με το υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα διασφαλίζοντας ωστόσο τον αποκεντρωμένο χαρακτήρα τους και την ευελιξία προσαρμογής τους σε εξειδικευμένες ανάγκες. Αυτή βέβαια η υπόθεση θα αποδειχθεί μια άσκηση σπαγγάτο για την νομική επιστήμη που θα πρέπει να έρθει να καλύψει τα όποια νομικά κενά χρήζοντα ρύθμισης και τα οποία δημιουργήθηκαν από τα σύγχρονα συναλλακτικά ήθη. Αυτό που χρειάζεται είναι να… «σκεφτούμε έξω από το κουτί» όπως λένε και οι Αγγλοσάξωνες. Για αυτό ρυθμιστικές αρχές και νομοθεσίες πρέπει να αντιμετωπίσουν τα κρυπτονομίσματα ως μια εντελώς νέα κατηγορία περιουσιακών στοιχείων σε μια ραγδαία εξελισσόμενη νέα οικονομία τον 21ο αιώνα.
