Ροή
Κατά τον Αριστοτέλη υπάρχουν τρεις τρόποι/είδη πειθούς. Το πρώτο είδος εξαρτάται από τον προσωπικό χαρακτήρα του ομιλητή [ethos], το δεύτερο από την ικανότητα να θέτει κάποιος το ακροατήριο σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο σκέψης και συναισθηματικής κατάστασης [pathos] και η τρίτη στην απόδειξη, ή προφανή απόδειξη, που παρέχεται από τα λόγια της ίδιας της ομιλίας [logos]. Η πειθώ κατά τον Αριστοτέλη επιτυγχάνεται με τον συνδυασμό των παραπάνω τρόπων. Η θεωρία του είναι η πλέον διαδεδομένη σε θέματα πειθούς και οι πολιτικοί μας το ξέρουν καλά. Πώς λοιπόν μπορούν να χρησιμοποιήσουν καθεμία από τις εκφάνσεις αυτές;
Λόγος: Αποτελείται από αποδεικτικά στοιχεία και επιχειρήματα. Ένας πολιτικός που επικαλείται τη λογική συνήθως προσπαθεί να απεικονίσει τον εαυτό του ως ικανό να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες με έναν οργανωμένο και δομημένο τρόπο. Βέβαια η «έκκληση στο λόγο» μπορεί να είναι παραπλανητική καθώς ο όρος αναφέρεται κυρίως στη μορφή της μεθόδου, όχι στην εγκυρότητά της. Στατιστικά στοιχεία, παραδείγματα από την ιστορία, έρευνες όπως επίσης και ορθολογικές σκέψεις που υφαίνονται για να παράγουν ένα συμπέρασμα (επιχείρημα) είναι συχνά σε αυτή τον τρόπο πειθούς. Π.χ.: «Το κόμμα μας αποτελείται κυρίως από πολίτες χαμηλής εισοδηματικής τάξης. Οι αντίπαλοί μας είναι ως επί το πλείστο άνθρωποι υψηλής οικονομικής επιφάνειας και επομένως μπορούμε να εξυπηρετήσουμε καλύτερα τα συμφέροντα των λιγότερο προνομιούχων».
Πάθος: Εμφανίζεται όταν ένας πολιτικός επιχειρεί να δημιουργήσει φόβο, άγχος, εμπιστοσύνη, ελπίδα, αισιοδοξία, απαισιοδοξία ή οποιοδήποτε άλλο θετικό ή αρνητικό συναίσθημα στους ανθρώπους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε επικουρικά στον «λόγο» ή αδικαιολόγητα και υπερβολικά, οπότε λειτουργεί μόνο ως λαϊκιστική τεχνική. Η εικονική γλώσσα, οι συμβολισμοί, τα ρητορικά ερωτήματα, οι συνεχείς αναφορές σε εχθρούς, συνωμοσίες και κινδύνους, το χιούμορ, η ειρωνεία καθώς και οι συναισθηματικές προσωπικές αφηγήσεις και περιγραφές είναι τρόποι με τους οποίους επιτυγχάνεται το «πάθος» κατά τον Αριστοτέλη.
Ήθος: Είναι η επίκληση στην ποιότητα του χαρακτήρα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπλήρωμα στο λόγο ή ακόμα και ανεξάρτητα. Χρησιμοποιείται για να ενισχύσει τις πεποιθήσεις του ακροατηρίου για τον ποιόν του πολιτικού, απεικονίζοντας τον έντιμο και επιδέξιο. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί προς τους υποστηρικτές ή τους αντιπάλους του πολιτικού. Ο πολιτικός μπορεί να επαινεί τον εαυτό του, να αναφέρεται στα ανωτερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που τον υποστηρίζουν ή να υπενθυμίζει περιστάσεις και γεγονότα που (δήθεν) αποδεικνύουν την αξία του. Επιπλέον μπορεί να προσπαθεί να κολακεύει τους ανθρώπους του ακροατηρίου του και να εμφωλεύσει ένα αίσθημα ευθύνης σε αυτά. Π.χ.: «Αυτή είναι η πιο δύσκολη ώρα της χώρας μας. Θυμηθείτε τις αξίες σας και τις αρχές σας και αντέχετε σε αυτήν, υποστηρίξτε την κυβέρνησή μας!». Τέλος οι επιθέσεις εναντίον των πολιτικών αντιπάλων του, με πραγματικές ή συκοφαντικές κατηγορίες είναι συχνό φαινόμενο. Στις περισσότερες περιπτώσεις αξίζει να αναφέρουμε πώς δεν είναι κριτική εναντίον των απόψεων και των πεποιθήσεων, αλλά κατά του χαρακτήρα και των επιλογών της ζωής.
Είναι δείγμα ενός ώριμου εκλογικού σώματος να κατανοεί τον τρόπο με τον οποίο κάποιος πολιτικός προσπαθεί να τον κερδίσει και με λογικά κριτήρια να προσπαθήσει να κατανοήσει την «αλήθεια». Και είναι δύσκολο αν όχι αδύνατο…
