Ροή
Ήταν Γενάρης του 2015, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, όταν ο Αλ. Τσίπρας από το Ηράκλειο της Κρήτης είχε πει το περίφημο για τις «αγορές που θα χορεύουν» στο σκοπό της (μελλοντικής) κυβέρνησής του. Η φράση αυτή έμοιαζε με άλλες παρόμοιες που, στο παρελθόν, είχαν διατυπωθεί από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως για παράδειγμα «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» και που όλες συνέκλιναν στο παρακάτω εύηχο –πλην όμως βαθιά παραπλανητικό – σχήμα: Ότι δήθεν μια κυβέρνηση μπορεί να τιθασεύσει τους νόμους της αγοράς, του καπιταλισμού δηλαδή και να τους κάνει να λειτουργούν υπέρ των εργαζομένων.
2,5 χρόνια μετά όλα τα παραπάνω μοιάζουν να αποτελούν ένα πολύ μακρινό παρελθόν. 2,5 χρόνια μετά η κυβέρνηση έχει διατηρήσει όλα τα μνημόνια της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, έχει προσθέσει 2 δικά της μνημόνια, έχει φορτώσει το λαό με κάμποσα μέτρα και ετοιμάζεται να συνεχίσει το αντιλαϊκό της έργο. Μην ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη προνομοθετήσει μέτρα για μετά το 2018, ενώ βρίσκεται προ των πυλών η τρίτη αξιολόγηση, με ό,τι αυτή φέρνει από νέες δεσμεύσεις. Χώρια όλα αυτά που –σίγουρα– θα απαιτηθούν στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ρύθμισης του χρέους.
Το πιο σημαντικό δεν είναι η πλήρης χρεοκοπία του ΣΥΡΙΖΑίικου αφηγήματος για τον εξανθρωπισμό του καπιταλισμού, αλλά το ότι σήμερα, 2,5 χρόνια μετά, η κυβέρνηση έχει αναγορεύσει σε υπέρτατο κριτή της πολιτικής της τις «αγορές». Με αφορμή μάλιστα τη δοκιμαστική έξοδο στις αγορές, όπως αυτή που είχε επιχειρήσει η κυβέρνηση Σαμαρά το 2014, περίσσεψαν τα πανηγύρια για την «εμπιστοσύνη των αγορών και των επενδυτών», για το «τέλος της επιτροπείας», για «επιστροφή στην κανονικότητα» και άλλα παρόμοια.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι τι θα ωφεληθεί ο λαός από την «εμπιστοσύνη των αγορών». Μήπως θα καταργηθούν οι εκατοντάδες μνημονιακοί νόμοι; Μήπως θα παγώσουν τα σχέδια για μείωση του αφορολογήτου, περικοπή των συντάξεων, για ματωμένα πλεονάσματα μέχρι το 2060; Μήπως θα σταματήσει η επιτροπεία της ΕΕ, που είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη-μέλη, μέσα από τα ευρωπαϊκά εξάμηνα και τα δημοσιονομικά σύμφωνα;
Τίποτα από όλα αυτά δεν πρόκειται να συμβεί. Το αντίθετο μάλιστα. Η διαιώνιση και κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής είναι το βασικό προαπαιτούμενο. Αυτό άλλωστε τονιζόταν σε όλες τις δηλώσεις εκπροσώπων, είτε των διεθνών οργανισμών (ΕΕ, ΔΝΤ) είτε του κεφαλαίου, όπως σημειώνει κι ο ΣΕΒ στο πρόσφατο εβδομαδιαίο δελτίο του.
Γιατί, όταν μιλάμε για «αγορές», δεν εννοούμε κάτι αφηρημένο και υπερβατικό. Είναι το εγχώριο και διεθνές κεφάλαιο, οι τράπεζες, τα κερδοσκοπικά funds κλπ. Αυτοί όντως έχουν κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένοι, αφού η κυβέρνηση υλοποιεί όλες τις πάγιες απαιτήσεις τους και η κερδοφορία τους αναμένεται να αυξηθεί πάνω στα ερείπια των εργατικών λαϊκών δικαιωμάτων. Η όποια «ευελιξία» υπάρξει στο δανεισμό, μέσω των αγορών και όχι των «θεσμών», θα αξιοποιηθεί για την ελάφρυνση του κεφαλαίου κι όχι του λαού. Ακόμη κι η ανεργία θα παραμείνει υψηλή κι αν μειωθεί κάπως, αυτό θα γίνει μέσω προγραμμάτων ημιαπασχόλησης και ανακύκλωσης της ανεργίας.
Το ζήτημα, λοιπόν, για το λαό δεν είναι να εναποθέσει τις ελπίδες του στην «εμπιστοσύνη των αγορών», που κοστίζει πολύ ακριβά στον ίδιο. Αλλά να εμπιστευθεί τη δική του δύναμη, αυτή του συλλογικού αγώνα. Ενός αγώνα που θα αντιπαλεύει τη σημερινή πολιτική, με τα μάτια στραμμένα μπροστά, σε μια ριζικά διαφορετική οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, χωρίς την αναρχία και τη βαρβαρότητα του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, που με την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, θα μπορεί να εξασφαλίσει την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
