Ροή
Για τη διορατικότητα και την ικανότητα να προβλέπουμε σημαντικές εξελίξεις ώστε να φροντίζουμε να αποφεύγονται αρνητικές επιπτώσεις είναι που πρωτίστως κρινόμαστε στην πολιτική. Στο Κυπριακό, για χρόνια αναδεικνύουμε την σημασία της ασφάλειας σε συνάρτηση με τα κατοχικά στρατεύματα και το διεκδικούμενο επεμβατικό δικαίωμα από την Τουρκία. Πρόκειται για θεμελιακό ζήτημα αφού χωρίς ασφάλεια, τα υπόλοιπα δεν έχουν νόημα.
Πέραν νομικών γνωματεύσεων που απέκλειαν στρατιωτικό επεμβατικό δικαίωμα, η Τουρκία επικαλέστηκε την Συνθήκη Εγγυήσεως του 1960 για να εισβάλει μονομερώς το 1974 στην Κύπρο προς αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης. Ωστόσο, αποδεδειγμένα η συνταγματική τάξη αποκαταστάθηκε αφού η Κυπριακή Δημοκρατία συνέχισε να αναγνωρίζεται διεθνώς ως το μόνο νόμιμο κράτος και η τουρκική κατοχή κατέστη παράνομη επειδή παραβιάζει τις συμφωνίες του 1960 σε ένα κυρίαρχο κράτος. Ειδικά η συνεχιζόμενη κατοχή εδάφους της Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των Συνθηκών του 1960. Αυτό αποτέλεσε την στέρεη θέση για κατάρρευση τυχόν επεμβατικού δικαιώματος της Τουρκίας που υιοθέτησαν από το 1974 οι Κυβερνήσεις Κύπρου-Ελλάδας και επανέφερε στο προσκήνιο ο Έλληνας Υπ. Εξ. στην πρόσφατη φάση των διαπραγματεύσεων στην Γενεύη. Για κατάρρευση του συστήματος εγγυήσεων προ δεκαετιών όσον αφορά την Τουρκία, αναφέρθηκε και ο Κύπριος Υπ. Εξ. κ.ά. Αλλά, από το 2004 μέχρι σήμερα, Αναστασιάδης και Αβ. Νεοφύτου (ΔΗΣΥ) επαναλαμβάνουνότι η Τουρκία διατηρεί αλώβητο επεμβατικό δικαίωμα! Πως γίνεται να διατηρεί η Τουρκία σήμερα επεμβατικό δικαίωμα βάσει συμφωνίας που η ίδια κατάφωρα παραβιάζει για δεκαετίες, είναι ανεξήγητο. Επιπλέον, πως η προσέγγισή τους συμβάλει στην εξεύρεση λύσης που αποκόπτει την Κύπρο από τον έλεγχο της Τουρκίας;
Την επόμενη μέρα του ναυαγίου, το ρήγμα παραμένει στο στρατόπεδό μας. Άλλο η στέρεη θέση ότι η Τουρκία απώλεσε ντε φάκτο τυχόν επεμβατικό δικαίωμα και άλλο διαπραγμάτευση με δεδομένο ότι η Τουρκία έχει αλώβητο επεμβατικό δικαίωμα που θα πρέπει να πειστεί να εγκαταλείψει. Άλλο η επαναφορά επεμβατικού δικαιώματος (επαναφορά εξυπακούει κάτι που έχει ήδη εκλείψει) και άλλο η διατήρηση στο μέλλον (διατήρηση εξυπακούει ότι αναγνωρίζουμε την σημερινή ισχύ του). Η αποτυχία επίσημης συμφωνίας πλήρους κατάργησης των εγγυήσεων, όπως συνέβηκε πρόσφατα, αφήνει εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα στο τραπέζι.
Πάντως, η Τουρκία επιμένει ότι οι επεμβάσεις της στην Κυπριακή ΑΟΖ είναι βάσει της Συνθήκης Εγγυήσεως. Η διαχρονική γραμμή Κύπρου-Ελλάδας προέβαλε ότι τυχόν επεμβατικό δικαίωμα της Τουρκίας καταργήθηκε λόγω ενεργειών της (π.χ. συνεχιζόμενη κατοχή από τουρκικά στρατεύματα) και οι Αναστασιάδης και Αβ. Νεοφύτου που αναγνωρίζουν στην Τουρκία σήμερα επεμβατικό δικαίωμα, σιωπούν…
Δυστυχώς, χάθηκε η ευκαιρία να τεθεί επίσημα ενώπιον του ΟΗΕ και στην παρουσία της ΕΕ ένα καθοριστικό ζήτημα, αλλά εντός ΕΕ υπάρχει δυνατότητα. Οι Συνθήκες Λειτουργίας της ΕΕ δεν επιτρέπουν επεμβατικά δικαιώματα σε τρίτες χώρες, ούτε παράνομα κατοχικά στρατεύματα εντός κυρίαρχου κράτους-μέλους της ΕΕ. Τα αυτονόητα συμμερίστηκε με δήλωσή του σταθμό ο Πρόεδρος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Τζάνι Πιτέλλα, επικεφαλής 190 ευρωβουλευτών (συμμετέχει ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ από την Κύπρο). Τον κ. Πιτέλλα ενημερώσαμε τεκμηριωμένα για την πρόταση του ενδιάμεσου χώρου (Ν. Παπαδόπουλου) στο μέγα θέμα της ασφάλειας και ακολούθως εξέδωσε δήλωση με τίτλο: “Κύπρος: Η ΕΕ καλύτερος εγγυητής για επανένωση". Για τα εσωτερικά θέματα, επαναλαμβάνει ότι η λύση πρέπει να "σέβεται απόλυτα το Ευρωπαϊκό δίκαιο και αρχές, το κοινοτικό κεκτημένο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες για όλους τους Κυπρίους". Για το θέμα της ασφάλειας επισημαίνει: "Καμιά Ευρωπαϊκή χώρα δεν χρειάζεται κηδεμόνα. Η Ομάδα των Σ & Δ εμμένει στην ανάγκη για μια Ευρωπαϊκή Κύπρο και αναμένει ότι οι διαπραγματεύσεις για επανένωση θα πετύχουν, εφόσον υπάρξει συμφωνία χωρίς ξένα στρατεύματα ή τρίτες χώρες να εγγυώνται την ασφάλεια και ανεξαρτησία της Κύπρου και των Κυπρίων πολιτών. Η ΕΕ είναι ο καλύτερος εγγυητής για όλους τους Κυπρίους και μπορεί να επιβλέπει την εφαρμογή μιας τέτοιας συμφωνίας". Ολόκληρη η δήλωση αποτελεί σταθμό αφού υιοθετεί ουσιαστικά την πρόταση του ενδιαμέσου χώρου και θέτει ως προϋποθέσεις, λύση χωρίς εγγυήσεις από Τουρκία, αποχώρηση ξένων/κατοχικών στρατευμάτων και αναδεικνύει το ζήτημα εφαρμογής της λύσης, προτείνοντας μάλιστα την ΕΕ ως εγγυητή εφαρμογής της.
Άλλη τεράστια ζημιά, αποτελεί η αποδοχή από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη ότι, για τις Ελληνοκυπριακές περιουσίες που θα τεθούν υπό Τ/κ διοίκηση, πρώτο λόγο θα έχει σχεδόν 100% ο σημερινός παράνομος χρήστης. Αυτό εξωθεί σε ραγδαία επέκταση σφετερισμού Ελληνοκυπριακών περιουσιών/γης, προσβλέποντας σε νομιμοποίηση στο μέλλον μέσω τέτοιας πρόνοιας. Αν ισχύει η αρχή ότι «τίποτα δεν θεωρείται συμφωνημένο, αν δεν συμφωνηθούν όλα», δεν μπορεί να το προβάλει ο Ν. Αναστασιάδης, εκείνος που τα αποδέχτηκε. Αυτά διδάσκει ο ορθολογισμός.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
