Ροή
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε παράδοση, ούτε κουλτούρα κυβερνήσεων συνεργασίας. Τα πολιτικά κόμματα, ακόμα και όταν δεν έχουν αγεφύρωτες ιδεολογικές διαφορές, στοχεύουν περισσότερο στην κατάκτηση της αυτοδυναμίας, που υποθέτουν ότι διευκολύνει την διακυβέρνηση, παρά σε συμπράξεις, που θα μπορούσαν να δώσουν μεγαλύτερη κυβερνητική σταθερότητα. Η κατάσταση αυτή οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην χαμηλή ποιότητα του δημόσιου διαλόγου, που εξαντλείται σε εκατέρωθεν καταγγελίες και καταλήγει τελικά στην πλήρη αδυναμία εξεύρεσης σημείων σύγκλισης, στα οποία θα μπορούσε να βασιστεί ένα κοινό πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Στο πρόσφατο παρελθόν, οι δύο κυβερνήσεις συνεργασίας το 1989 και το 2012, που δεν μακροημέρευσαν άλλωστε, συγκροτήθηκαν υπό καθεστώς τελείως έκτακτων περιστάσεων.
Σήμερα, μετά από την αποδοχή και εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ της αναγκαιότητας των μνημονίων, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι συντρέχουν οι όροι συγκρότησης κυβερνήσεων συνεργασίας. Ορισμένοι μάλιστα τις θεωρούν αναγκαίες και πιστεύουν ότι ένα εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής θα εξαναγκάσει τα κόμματα να βαδίσουν προς την κατεύθυνση αυτή.
Ας αρχίσουμε από το δεύτερο, μιας και σε περίπτωση κυβερνητικής κρίσης μετά τις επόμενες εκλογές, είναι πιθανότατο να ισχύσει η απλή αναλογική. Σε μια τέτοια περίπτωση, και ενώ η χώρα δεν θα έχει ακόμα βγει από την κρίση, μάλλον συντρέχουν λόγοι έκτακτης ανάγκης, λόγω της οποίας εκόντες άκοντες είναι δυνατό να συναινέσουν σε οικουμενικές ή παρεμφερείς λύσεις. Θα είναι όμως ασταθέστατες και προσωρινές με όλα τα αρνητικά παρεπόμενα που θα έχει μια τέτοια συγκυρία. Ακόμα χειρότερα, προσωπικά φοβάμαι ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε ένα κοινοβούλιο απίθανης σύνθεσης, που θα καθιστά αδύνατο τον σχηματισμό οποιασδήποτε κυβέρνησης.
Ως προς το πρώτο ενδεχόμενο και παρά τις πρόσφατες νύξεις του ΣΥΡΙΖΑ περί συνεργασίας με το «βρωμερό» ΠΑΣΟΚ, κατά την ρήση του Ν. Φίλη, πεποίθησή μου είναι ότι οι απόπειρες αυτές σχετίζονται με τα πολιτικά αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και όχι με μια έλλογη πολιτική επιλογή για την αναγκαιότητα κυβέρνησης συνεργασίας. Επιπλέον, ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τόσο υπονομεύσει στο πρόσφατο παρελθόν οιαδήποτε ιδέα συνεργασίας, που οι τωρινές του εξαγγελίες του δεν διαθέτουν καμία φερεγγυότητα.
Γενικά, δεν είμαι αισιόδοξος ως προς τη συγκρότηση κυβερνήσεων συνεργασίας στο εγγύς μέλλον. Επειδή όμως πιστεύω ότι τα προβλήματα της χώρας σήμερα δεν έχουν αριστερό ή δεξιό πρόσημο, όπως ήμουνα και το 2012 υπέρ της συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ/ΝΔ, παραμένω και τώρα υπέρ μιας ειλικρινούς συνεργασίας κομμάτων με διαφορετικές ιδεολογικές καταβολές για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν περισσότερο πιστευτός αν, αντί να καλεί το ΠΑΣΟΚ/ΔΣ να επανέλθει στο σωστό δρόμο, να αποδεχθεί αυτός τα λάθη του και να ζητήσει συγγνώμη για την καταστροφική πολιτική μίσους και διχασμού που άσκησε τα τελευταία χρόνια. Σε μια τέτοια περίπτωση οι εκκλήσεις του θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερο πιστευτές. Αλλά, ακόμα και σε αυτή την απίθανη προοπτική, το ΠΑΣΟΚ/ΔΣ θα είχαν δίκιο να ζητήσουν τη συμμετοχή και της ΝΔ, ώστε να έχουν όλοι ευθύνες για τη διαχείριση της χώρας σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο. Αυτή θα ήταν η άριστη λύση για τη χώρα ετούτη τη στιγμή βαθιάς κρίσης που διανύει. Πολύ ωραίο όμως για να είναι αληθινό, όπως θα έλεγε και ο Πρωθυπουργός….
