Ροή
Πόσοι φίλοι και γνωστοί σας έχουν καλέσει να κάνετε «Like» στη σελίδα τους και διαπιστώνετε ότι αυτή αφορά σε μια επιχειρηματική δραστηριότητα που αναπτύσσουν; Σίγουρα αρκετοί. Άλλοι κάνουν και πωλήσεις ακόμη και μέσω facebook. Παράδειγμα τέτοιας επιτυχημένης προσπάθειας αποτελεί ένα κατάστημα ρούχων στη Θήβα, το οποίο πουλά και online όχι μέσω κάποιας εντυπωσιακής-δυναμικής ιστοσελίδας αλλά μέσω facebook. Η πληρωμή γίνεται με αντικαταβολή και η παραλαβή των προϊόντων γίνεται μέσα σε δύο ημέρες το πολύ.
Και μην φανταστείτε ότι πρόκειται για προϊόντα που δεν τα βρίσκει κανείς αλλού. Είναι ρούχα γνωστής βιοτεχνίας, η οποία προμηθεύει καταστήματα όλη την Ελλάδα. Η συγκεκριμένη επιχειρηματίας όμως εκμεταλλεύτηκε μια λεπτομέρεια, η οποία έκανε την διαφορά: τροφοδοτεί συνεχώς τη σελίδα της στο facebook με φωτογραφίες των προϊόντων (δείχνει τα ρούχα φορεμένα), «μιλά» με τους διαδικτυακούς της φίλους ακόμη και για θέματα άσχετα από αυτά των προϊόντων της, κάνει διαγωνισμούς και κληρώνει δώρα (με την προϋπόθεση ότι θα κάνουν κοινοποίηση της σελίδας σε φίλους τους στο facebook οι συμμετέχοντες) ενώ απαντά άμεσα (και πολύ ευγενικά) η ίδια σε κάθε ερώτηση σχετικά με τα προϊόντα της. Το αποτέλεσμα; Έχει συγκεντρώσει 222.449 likes, τα οποία για ένα τοπικό κατάστημα ρούχων δεν είναι και λίγα…Και φυσικά σε κάθε «σεζόν» ξεπουλά...
Πρόκειται για αυτό που λέμε social media marketing. Αυτό είναι το ένα σκέλος και αφορά στις πωλήσεις. Φυσικά δεν το εφαρμόζουν μόνο εταιρείες τοπικής εμβέλειας αλλά και πολυεθνικές επιχειρήσεις οι οποίες αναγκάζονται να προσελκύσουν ένα πολυπολιτισμικό κοινό και να ξεπεράσουν τους χωρο-χρονικούς περιορισμούς που θέτουν τα συμβατικά κανάλια marketing.
Υπάρχει όμως και μια άλλη πτυχή. Εκείνη που συνδέεται όχι με την απευθείας πώληση αλλά με την προώθηση και τη γνωστοποίηση προϊόντων και δραστηριοτήτων, ακριβώς όπως κάνουν οι φίλοι και οι γνωστοί μας που ανέφερα στην αρχή. Στις ΗΠΑ όμως, όπου συνήθως καταγράφονται σε «avant-première», οι νέες τάσεις στο marketing και τις δημόσιες σχέσεις (Public Relations ή PR για συντομία), η μέθοδος αυτή ονομάζεται e-pr. Ο όρος αποτελεί μια κατ’ αναλογία εφαρμογή του e-marketing (ηλεκτρονικό marketing) και αφορά όπως είναι προφανές στις ηλεκτρονικές δημόσιες σχέσεις. Η βασική διαφορά του e-pr από το e-marketing είναι αυτή που ισχύει και στις κλασικές εκδοχές του marketing και των δημοσίων σχέσεων. Η προώθηση/διαφήμιση μέσω marketing είναι πληρωμένη ενώ οι ενέργειες δημοσίων σχέσεων αφορούν σε μη πληρωμένη προβολή.
Και είναι αλήθεια ότι η δημοσιότητα που επιτυγχάνουν μέσω της διαδραστικής επαφής τα social media (e-pr) με τις ομάδες κοινών και ειδικά με τους πελάτες αποτελούν έναν άμεσο τρόπο για τη δημιουργία πιστών πελατών αλλά και την ανέξοδη ουσιαστικά προβολή επιτυγχάνοντας ικανοποιητικά αποτελέσματα στις πωλήσεις.
Σύμφωνα με τη συγγραφέα, Deidre Breaknridge («PR 2.0 New media Νew Tools New Audiences») το πέρασμα από το PR.1 (παραδοσιακές δημόσιες σχέσεις) στο PR.2 (ή e-pr) αποτελεί πλέον πραγματικότητα και κατά το πρότυπο του Web. 2 οδηγούμαστε σε νέες ευκαιρίες για πιο αποτελεσματικές και με μεγαλύτερη απήχηση διαδικασίες. Πρόκειται για ένα ουσιαστικό πέρασμα από τον μονόλογο στο διάλογο και από την απλή μετάδοση πληροφοριών στην διάδραση. Το PR.2 χρησιμοποιεί τα στοιχεία των social media όπως αυτά τα έχουν δανειστεί από την κοινωνιολογία, την ανθρωπολογία, την ψυχολογία και το marketing για να βοηθήσει τις εταιρείες να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με τα κοινά τους.
Πολλοί θεωρητικοί των δημοσίων σχέσεων θεωρούν τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης τόσο ισχυρή που υποστηρίζουν ότι ίσως θα πρέπει να αναθεωρηθεί ακόμη και ο ορισμός των δημοσίων σχέσεων. Ποιος όμως διαχειρίζεται σε μια επιχείρηση αυτό το πολύ σημαντικό κομμάτι της προβλής;
O θεωρητικός του Marketing, Jason Falls, επισημαίνει ότι οι διαχείριση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να είναι ευθύνη των δημοσίων σχέσεων σε μια επιχείρηση καθώς αποτελούν μια μέθοδο επικοινωνίας τα εργαλεία της οποίας τυγχάνει να συμβαδίζουν απόλυτα με την επίτευξη των στόχων των δημοσίων σχέσεων και σημειώνει: «Δεν εμπιστεύεσαι το τμήμα πληροφορικής για να σχεδιάσει τη διαφημιστική σου καταχώριση, γιατί λοιπόν θα το εμπιστευόσουν για να «τρέξει» το blog σου;».
Θα συμφωνήσω και θα συμπληρώσω δύο ακόμη στοιχεία: η προώθηση μέσω των social media είναι πολύ σημαντική και δεν πρέπει να την υποτιμούμε ούτε να αναθέτουμε σε συνεργάτες που δεν γνωρίζουν κάποιους βασικούς κανόνες (όπως π.χ το ότι ουσιαστικά «απαγορεύεται» να αποσύρουμε κάτι που έχουμε αναρτήσει). Δεύτερον, πρέπει να διαχωριστεί το marketing από τις δημόσιες σχέσεις. Και στο φυσικό περιβάλλον της επιχείρησης και στο διαδικτυακό. Γιατί διαφορετικά, δημιουργείται επικάλυψη αρμοδιοτήτων, διάχυση ευθύνης και ουσιαστικά ο ένας τομέας κινδυνεύει να βλάψει τον άλλον.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ήδη δημιουργήθηκε ένας νέος κλάδος, αυτός των ηλεκτρονικών δημοσίων σχέσεων (e-pr). Και όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε η κυρία που κάνει τις πωλήσεις μέσω facebook από το κατάστημα στην Θήβα, δεν ανακάλυψε τον τροχό. Απλώς πέτυχε να συνδυάσει το e-marketing, το e-pr και το επικοινωνιακό της ταλέντο το οποίο αποτελεί βασική αρχή για επιτυχημένες δημόσιες σχέσεις…
