Ροή
Ο πρώτος γύρος της γαλλικής προεδρικής εκλογής εσήμανε την κατάρρευση του διπολικού πολιτικού συστήματος, μεταξύ Δεξιάς και Σοσιαλιστικής Αριστεράς, που είχε κυβερνήσει την χώρα κατά τις 4 τελευταίες δεκαετίες. Οι δύο πυλώνες της 5ης γαλλικής δημοκρατίας που άλλοτε συγκέντρωναν μαζί τα τρία τέταρτα των ψήφων της λαϊκής ετυμηγορίας έχουν σήμερα συρρικνωθεί σε μόλις το ένα τέταρτο αυτής. Όμως, την ζημιά τους, οι δύο πρώην πυλώνες δεν υφίστανται μόνον οι ίδιοι, αλλά την μεταδίδουν επίσης στην σταθερότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος, αφού το τελευταίο σύρεται πλέον υπό την σκιά και τον φόβο της εθνικιστικής αναδίπλωσης, ως αντίδραση στις ακρότητες του ευρωπαϊσμού και της παγκοσμιοποίησης που έχουν μέχρι σήμερα σφραγίσει τον ορίζοντα όσων έχουν βρεθεί στο πηδάλιο της χώρας από το 1981. Βέβαια, ο κίνδυνος αυτός αναχαιτίσθηκε με το εκλογικό αποτέλεσμα, αφού η επίδοση του Εθνικού Μετώπου της κυρίας Λεπέν διέψευσε κάθε προσδοκία για ενδεχόμενη κατίσχυσή του. Όμως, στην ουσία, η «μαύρη προσδοκία» δεν έσβησε, αλλά απλώς μετατέθηκε κατά μια 5ετία, στο τέλος της οποίας πιθανόν να επανέλθει με πολύ χειρότερους όρους, κυρίως λόγω της αναμενόμενης πολιτικής από τον μελλοντικό πρόεδρο της χώρας.
Ωστόσο, δεν θα ήταν δίκαιο ούτε ακριβές να υποθέσουμε ότι το πολιτικό παιχνίδι, ειδικά στη Γαλλία, παίζεται με μόνον δύο παίκτες, τον πρόεδρο και την ηγέτιδα της ακροδεξιάς. Μεταξύ των δύο υπάρχει ολόκληρη η κοινωνία και οι άλλες πολιτικές δυνάμεις, ιδίως της Αριστεράς, που θα έπρεπε να αναμένεται ότι κάποτε θα πάψουν επιτέλους να είναι απλοί δημοσκόποι και παρατηρητές των εξελίξεων και θα επανενεργοποιηθούν, ώστε να μεταβάλουν την σημερινή νοσηρή πραγματικότητα, αντί να την αφήνουν στην οδό της επιδείνωσης με την ιδέα ότι θα εμφανισθεί κάποιος «άγγελος εξολοθρευτής», κάποιος από μηχανής Θεός, προκειμένου να «τιμωρήσει» το πολιτικό σύστημα, πράγμα που οι ίδιοι δεν είναι σε θέση να διασφαλίσουν.
Με το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου, η πέραν των Σοσιαλιστών γαλλική Αριστερά δεν επέτυχε να προκριθεί για την τελική μάχη, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κατέγραψε σημαντική επιτυχία, αφού διπλασίασε τα ποσοστά της και είναι έτοιμη να επανέλθει στο πολιτικό προσκήνιο. Αναμφίβολα, πρόκειται για σημαντική επιτυχία, αφού μέχρι την προηγούμενη ημέρα, δεν ήσαν λίγοι αυτοί που διαβεβαίωναν τον «θάνατο της Αριστεράς», είτε στη Γαλλία είτε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η επιτυχία του Μελανσόν οφείλεται κυρίως στην προσέλκυση των νέων ψηφοφόρων κάτω των 35 ετών και του εργατικού πληθυσμού με βάση τις μεγάλες πόλεις. Σε αντίθεση με την γαλλική επαρχία και ιδίως στις αποβιομηχανοποιημένες περιοχές, στις οποίες υπερίσχυσε η Λεπέν. Η φτώχεια, η μιζέρια και η απόγνωση ενίσχυσαν την ψήφο στο Εθνικό Μέτωπο, ενώ μόλις φάνηκε η δυνατότητα κάποιας ελπίδας, αυτό ενίσχυσε την ψήφο στον Μελανσόν. Παρ’ όλα αυτά, το τελικό αποτέλεσμα έδειξε ότι ούτε και αυτός μπόρεσε να εμφανίσει αξιόπιστη προοπτική, ώστε να περάσει στον δεύτερο γύρο. Ως φαίνεται, η γυάλινη οροφή για όλους ήταν το ζήτημα της Ευρώπης και του ευρώ. Η σκληρή αποχωριστική στάση της Λεπέν, αλλά και η αμφίσημη του Μελανσόν, φαίνεται ότι δεν αποφέρουν εκλογικά οφέλη, αλλά αντίθετα τους ζημιώνουν πολιτικά. Η μεν Λεπέν προέβη σε σειρά υποχωρήσεων από τις αρχικές διαβεβαιώσεις της περί εξόδου της Γαλλίας τόσο από την ΕΕ όσο και από το ευρώ, αποδεχόμενη να θέσει το ζήτημα σε δημοψήφισμα. Ωστόσο, και αυτή η θέση δεν ήταν αρκετά καθησυχαστική για την γαλλική κοινή γνώμη που διαισθάνεται μεγάλες απώλειες με την ενδεχόμενη αποχώρηση από το ευρώ.
Όσον αφορά στον Μελανσόν, είναι γεγονός ότι δεν έθεσε την αποχώρηση παρά μόνον ως Σχέδιο Β, για την περίπτωση που αποτύχει η επιδιωκόμενη από τον ίδιο επαναδιαπραγμάτευση των ευρωπαϊκών Συνθηκών. Όμως, αυτό που δεν έγινε τόσο σαφές είναι με ποιες ακριβώς προτάσεις θα προσερχόταν ο ίδιος στην ενδεχόμενη επαναδιαπραγμάτευση; Όσο οι εναλλακτικές προτάσεις δεν διατυπώνονται με απλότητα, ευκρίνεια και με προϋποθέσεις ασφάλειας για το μέλλον, τόσο η ανησυχία παραμένει.
Με την διαγραφόμενη νίκη του, ο Μακρόν εξασφαλίζει ότι ο κίνδυνος Λεπέν μετατίθεται για μια 5ετία. Ωστόσο, δεν διασφαλίζεται καθόλου ότι θα υπάρξει σοβαρή αλλαγή πλεύσης, ώστε η εφαρμοζόμενη πολιτική να πάψει επιτέλους να δημιουργεί όλο και περισσότερα θύματα που με απόγνωση στρέφονται προς την ακροδεξιά τιμωρητική επιλογή. Το ερώτημα είναι πλέον εάν η γαλλική Αριστερά θα μπορέσει επιτέλους να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων, κινητοποιώντας την κοινωνία με προτάσεις ρεαλιστικές και αξιόπιστες ή μήπως θα παραμείνει στο περιθώριο του πολιτικού συστήματος που σήμερα βρίσκεται υπό κατάρρευση;
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
