Ροή
Σε παλαιότερο άρθρο έχω αναφερθεί στην «τριλογία του θανάτου» του ΕΣΥ. Οι τρεις «θανάσιμες πληγές» του είναι ότι δεν πληρώνουν αυτοί που πρέπει, ότι δεν είναι φιλικό στον Πολίτη και ότι δεν είναι «σύστημα» αφού δεν διοικείται σωστά. Υπάρχει, όμως, και μία γενικότερη παθολογία, που, ειρωνικά, υποκρύπτεται στον τίτλο, στο «Ε». Το ΕΣΥ δεν είναι «Εθνικό», είναι, απλώς, «Ελληνικό». Και αν, υποτίθεται πως, «Εθνικό είναι το Αληθινό», εδώ έχουμε πρόβλημα αφού ένα αληθινό σύστημα υγείας απευθύνεται σε όλους, όχι μόνο στους «ταγούς» του, όπως το Ελληνικό Σύστημα Υγείας.
Όταν το 1981 αλλά και το 1985, το ΕΣΥ «κέρδισε» τις Εκλογές, ο Λαός κάτω από τα μπαλκόνια «έβλεπε» μία νέα ημέρα να ξημερώνει και στον ευαίσθητο τομέα της Υγείας. Λίγα χρόνια μετά, αυτό μοιάζει… οπτασία. Όπως πολλά από τα «όνειρα» που συνόδευσαν την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην Κυβέρνηση, αλλά όχι το «Λαό στην Εξουσία». Οδήγησαν το Κόμμα στην εξουσία, από την ίδια οδό που ακολούθησαν μετά το Γαλάζιο και τώρα το Ροζ ΠΑΣΟΚ.
Το ΕΣΥ του 1985 φτιάχτηκε με «πρόσχημα» τους πολίτες, αλλά λειτούργησε καλύτερα για τους ανθρώπους του, όσους το σχεδίασαν και όσους το διαμόρφωσαν, διαχρονικά. Στα 30 χρόνια παραγωγής ελλειμμάτων και διογκούμενου Χρέους, έγινε αγωγός μικρής και μεγάλης διαφθοράς, πλουτισμού και πολιτικής διαχείρισης της Εξουσίας. Τριάντα χρόνια μετά, καθώς η «συγκολλητική ουσία» της κρατικής δαπάνης στέρεψε, φάνηκε πως ο «Βασιλιάς είναι γυμνός». Αν «ο δρόμος για την Κόλαση είναι, πράγματι, στρωμένος με καλές προθέσεις», η «άγνοια» των δημιουργών του ΕΣΥ για την Κόλαση που έφτιαξαν ήταν απύθμενη, και… ύποπτη.
Η αρχική ιδέα ήταν ελκυστική, ίσως, και… ύπουλη. Το Συνταγματικό «δικαίωμα» στην Υγεία, γράφτηκε στο ίδιο βιβλίο με τα δικαιώματα συνδικαλιστών και κομματικών «απαρατσίκων». Εφημερίες που οι γιατροί «δικαιούνταν αλλά δεν υποχρεούνταν δηλαδή, πληρώνονταν, χωρίς να τις δουλεύουν», κατά τον αείμνηστο Γιώργο Γεννηματά. Συμβούλια και Επιτροπές με αρμοδιότητες διοικητικές που, όμως στελέχωνε το… Κόμμα. Θέσεις γιατρών και ολόκληρα μικρά νοσοκομεία δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του 1990 σε όλη τη χώρα, αλλά αμέτρητες φαύλες θεσμικές, εργασιακές και διοικητικές ρυθμίσεις, στα 30 χρόνια, έκαναν το ΕΣΥ απλώς ακριβό αλλά όχι φιλικό στον πολίτη. Δύο παραδείγματα:
Όταν το 2001 ο οραματιστής Υπουργός Αλ. Παπαδόπουλος θέλησε να ασχοληθεί με το αίσχος των «Επειγόντων», έφτιαξε μία… Επιτροπή. Το θέμα… χάθηκε με τόσα άλλα που προσέκρουσαν στο… συμφέρον. Το ζήτημα είναι απλό. Αν η εισαγωγή στο νοσοκομείο στηρίζεται στην πραγματική ανάγκη, αν δηλαδή αποσυνδεθεί από την έννοια του επείγοντος, το οποίο αντιμετωπίζεται από ειδικούς επειγοντολόγους σε εξειδικευμένα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ), τότε πάει... περίπατο η εισαγωγή από τα επείγοντα με το «βαλιτσάκι παρά πόδα». Η νομή των «κρεβατιών» είναι πολύ σημαντικό πράγμα για να το αφήσουμε σε μία… Επιτροπή.
Οι Επιτροπές, όμως, είναι χρήσιμες όταν πρόκειται για άλλες… καινοτομίες. Μία τέτοια ήταν τα «Απογευματινά Ιατρεία». Ένας έξυπνος θεσμός, αφού στόχευε στην καλύτερη αξιοποίηση των νοσοκομειακών υποδομών, έκανε τις υπηρεσίες των νοσοκομειακών γιατρών πιο προσιτές, κάτι σημαντικό με την άθλια κατάσταση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας, και έδινε έσοδα σε γιατρούς και νοσοκομεία. Μία δεκαετία μετά, όχι ευχάριστα, έως και προκλητικά ακούγονται ειδικά για το… τελευταίο, και ειδικότερα στις σημερινές συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
Το ΕΣΥ του 1985, πρέπει να ξαναφτιαχτεί καλύτερο, σοφότερο και, κυρίως, για τον Έλληνα πολίτη. Ευτυχώς, η αρνητική εμπειρία του παρελθόντος μας οδηγεί. Προϋπόθεση, όμως, αναγκαία και, ίσως ικανή, η αποσύνδεση της λειτουργίας του ΕΣΥ από Κράτος και κυρίως από το Κόμμα. Αυτό όμως δεν είναι και το... Εθνικό μας στοίχημα;
