Ευρώ ή Δραχμή; Ένα αν-επίκαιρο ερώτημα

Δημήτρης Θωμάκος
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Ευρώ ή Δραχμή; Ένα αν-επίκαιρο ερώτημα

Το θέμα της επιστροφής σε εθνικό νόμισμα, και της αποχώρησης της χώρας μας από την ευρωζώνη, αποτελεί εδώ και καιρό ένα είδος «κοσμικής στήλης» - είναι περισσότερο ιδεολογικά φορτισμένο από πολλά άλλα θέματα οικονομικής πολιτικής και προσφέρεται για άπλετους θεωρητικούς διαξιφισμούς και ατέρμονες συζητήσεις και γνώμες. Είναι σημαντικό να το συζητήσουμε; Πιθανόν. Είναι επίκαιρο να το συζητάμε τώρα; Εμφατικά όχι!

Ακόμα και ο πιο καλοπροαίρετος εραστής της επιστροφής στην δραχμή νομίζω ότι θα στεκόταν διστακτικά στο επίκαιρο ή όχι της συζήτησης για το θέμα αυτό. Οι λόγοι είναι πολλοί και ουσιαστικοί, με πρώτο και σημαντικότερο τον εξής: η χώρα είναι ακόμη αδύναμη για να μπορέσει να σηκώσει τέτοια σημαντική μεταβολή στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά, κι ας ξεπεράσουμε για μια στιγμή το θέμα του αν-επίκαιρου του ερωτήματος. Η κρίση στην οικονομία μας ανέδειξε ένα πλήθος διαρθρωτικών προβλημάτων, προβλημάτων που η αιτία τους δεν ήταν, όχι αποκλειστικά τουλάχιστον, η υιοθέτηση του ευρώ σαν εθνικό μας νόμισμα. Τα προβλήματα αυτά, που η κρίση ανέδειξε και επέτεινε, για να αντιμετωπιστούν χρειάζονταν και χρειάζονται λύσεις που είναι ανεξάρτητες του νομίσματος που έχει η χώρα. Από το 2010 και μετά η οικονομική προσαρμογή που έκανε η Ελληνική οικονομία ήταν και είναι πρωτοφανής, τόσο δημοσιονομικά όσο και σε θέματα ανταγωνιστικότητας και στροφής στον τομέα των εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών. Έγιναν θυσίες και μεγάλες αλλαγές, είναι αλήθεια. Αλλά ήδη έγιναν και το παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει πλέον. Επομένως η συζήτησή μας μπορεί να επικεντρωθεί μόνο στις αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον, και όχι για το σωστό ή λάθος των πολιτικό-οικονομικών επιλογών του παρελθόντος.

Κοιτώντας λοιπόν στο μέλλον παρατηρούμε τα εξής: τα ελλείμματα μειώθηκαν (δημοσιονομικό και τρεχουσών συναλλαγών), η μισθολογική ανταγωνιστικότητα ανά μονάδα κόστους προϊόντος επανήλθε κοντά σε αυτήν του μέσου όρου της Ε.Ε., έγινε στροφή στον τομέα των εμπορεύσιμων αγαθών, πολλές αγορές άνοιξαν, υπάρχουν τα πρώτα αμυδρά δείγματα πληθωρισμού, ο τουρισμός εξακολουθεί να προσελκύει όλο και περισσότερους επισκέπτες στην χώρα μας κ.ά.. Υπάρχουν ακόμη προβλήματα; Φυσικά, πολλά: η ανεργία παραμένει σχετικά στάσιμη, έχουμε φυγή ανθρώπινου κεφαλαίου, υπάρχει υπερφορολόγηση και ασφαλιστικός παραλογισμός, αρνούμαστε να κάνουμε άλλες αυτονόητες μεταρυθμίσεις που θα προσελκύσουν άμεσες ξένες επενδύσεις, η υγεία και η παιδεία θέλουν ολική αναδόμηση. Η ερώτηση που πρέπει να κάνουμε λοιπόν είναι η εξής: μας συμφέρει τώρα να μπούμε σε μια διαδικασία που θα μηδενίσει τα ωφέλη της μέχρι τώρα κοινής προσπάθειας που έχουμε καταβάλει όλοι μας και που είναι εξαιρετικά αβέβαιο (πρακτικά αμφίβολο) αν θα μπορέσει να λύσει σύντομα τα προβλήματα που παραμένουν;

Δηλαδή αν αλλάξουμε αύριο νόμισμα θα έρθουν οι ξένες επενδύσεις τρέχοντας; Θα παράγει περισσότερα ο πρωτογενής τομέας; Θα μειωθεί η ανεργία γρηγορότερα από ότι θα γινόνταν με νόμισμα το ευρώ; Θα αναδιαρθρώσουμε την ανώτατη παιδεία στο καλύτερο; Θα γίνει διαγραφή δημόσιου χρέους, και θα είναι αναίμακτη; Τα κόκκινα δάνεια θα διαγραφούν; Τι θα γίνει με τις τράπεζες; Θα έχουμε συναλλαγματικά διαθέσιμα να κάνουμε νομισματική πολιτική; Θα είναι ανεξάρτητη η νομισματική πολιτική ή θα χρηματοδοτεί την δημοσιονομική πολιτική; Πόσο θα υποτιμηθεί το νέο νόμισμα; Τι θα γίνει με τις καταθέσεις – μικρές ή μεγάλες δεν έχει σημασία, θα μετατραπούν 1:1 ή με την τρέχουσα ισοτιμία; Πότε θα γίνει αυτό; Θα επιστρέψουν όσοι έφυγαν για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό; Θα έχουν καλύτερες συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα με δραχμή ή θα έρχονται μόνο για τουρισμό το καλοκαίρι; Ποιος θα είναι ο πληθωρισμός στην χώρα; Πόσο γρήγορα θα μπορεί να γίνει αντικατάσταση εισαγόμενων προϊόντων με εγχώρια παραγόμενα; Τι ποιότητα θα έχουν αυτά τα τελευταία; Πόσο θα αλλάξει η αγοραστική μας δύναμη, θα μειωθεί προφανώς αλλά πόσο; Τι αναδιανεμητικές επιπτώσεις θα έχει μια τέτοια μεταβολή; Θα επιτρέπεται η εισροή κεφαλαίων (σε ξένο πλέον νόμισμα) από τις καταθέσεις που έφυγαν στην περίοδο της κρίσης; Θα ελέγχεται η προέλευσή τους; Θα μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές αν αλλάξει το νόμισμα; Αν ναι, πόσο; Θα διορθωθεί το ασφαλιστικό σύστημα και οι συντάξεις θα αυξηθούν; Τελικά, ποιοι θα ωφεληθούν, πόσο θα ωφεληθούν και πότε θα ωφεληθούν από μια τέτοια αλλαγή; Θα είναι αυτοί που υποφέρουν τώρα ή κάποιοι άλλοι;

Το σκεπτικό που πρέπει να μας διακρίνει είναι, νομίζω, κάτι εντελώς διαφορετικό: να τελειώσουμε την προσαρμογή που αρχίσαμε, να εισπράξουμε τα πρώτα ωφέλη, να έλθει η οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, να εξετάσουμε σε ποιους τομείς μπορούμε να εστιάσουμε για να εκμεταλλευτούμε το συγκριτικό μας πλεονέκτημα, να βγούμε πάλι στις αγορές, να επανακτήσουμε την αξιοπιστία στα ελληνικά αξιόγραφα, να αυξηθούν οι αξίες των ακινήτων, να επανέλθει σε μια επίφαση κανονικότητας η αγορά εργασίας, να αυξηθούν οι εταιρικές αξίες και μετά, αν χρειάζεται, αν το θυμόμαστε ακόμη, ας το ξανασυζητήσουμε το θέμα του εθνικού νομίσματος. Όταν θα είμαστε αρκετά δυνατοί για να το διαπραγματευτούμε, όχι τώρα. Θα κάνουμε ένα κρίσιμο, και άστοχο, σφάλμα αν νομίσουμε ότι μια τέτοια δραστική αλλαγή θα μπορούσε να πετύχει αυτά που μας λείπουν τώρα, γιατί πολύ απλά με ευρώ ή δραχμή θα πρέπει να κάνουμε πάνω κάτω τα ίδια για να πετύχουμε την επιθυμητή ανάπτυξη. Αλλά με την δραχμή θα πρέπει να τα κάνουμε όλα μόνοι μας και, δυστυχώς, μέχρι τώρα έχουμε δείξει ότι δεν μπορούμε. Ας ορθοποδήσουμε λοιπόν οικονομικά, ας ολοκληρώσουμε τις απαραίτητες προσαρμογές για μια εύρωστη, ανοικτή οικονομία, για μια συνεκτική και ενωμένη κοινωνία και μετά αν χρειάζεται αλλάζουμε ρότα. Μέχρι τότε υπομονή, επιμονή – και χαμηλότερους φόρους!

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider