Ροή
Η εμπειρία των τελευταίων ετών έδειξε μεταξύ άλλων, ότι όσο καθυστερούμε να κλείσουμε μια συμφωνία με τους δανειστές, τόσο μεγαλώνει ο λογαριασμός.
Ο λόγος δεν έχει να κάνει μόνο με τις απαιτήσεις οι οποίες αυξάνονται.
Έχει να κάνει περισσότερο με την απώλεια πολύτιμου χρόνου και την επιδείνωση της κατάστασης που παρουσιάζεται.
Από την πρώτη περίοδο των διαπραγματεύσεων το 2010 και όλα τα επόμενα χρόνια και μέχρι σήμερα, κάθε φορά που φθάνουμε στην όποια αξιολόγηση και η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από νέα μέτρα, η χώρα βρίσκεται σε μεγάλη αβεβαιότητα.
Οι μετρήσεις έχουν δείξει ότι ακόμη και η κατανάλωση μειώνεται, ως αποτέλεσμα της ανασφάλειας που καταλαμβάνει τους πολίτες.
Πολύ περισσότερο βέβαια το συνολικό κλίμα που δημιουργείται, κάθε άλλο παρά ευνοεί την όποια επιχειρηματική ή επενδυτική πρωτοβουλία.
Τι όμως μπορούσε να γίνει και τι πρέπει να γίνει και σήμερα;
Να κλείσουμε όπως-όπως μια συμφωνία υπογράφοντας ό,τι μας ζητούν οι εκπρόσωποι των δανειστών;
Η απάντηση είναι σαφώς, όχι.
Οι διαπραγματεύσεις γίνονται γι' αυτόν ακριβώς το λόγο. Για να θέσει η κάθε πλευρά στο τραπέζι τις προτάσεις της με στόχο μια συμφωνία, η οποία δεν μπορεί να επιτευχθεί, εάν δεν υπάρξουν αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Παράλληλα, όμως, δεν μπορεί μια διαπραγμάτευση να σέρνεται για τόσο μεγάλο διάστημα, με όλες τις αρνητικές συνέπειες στην οικονομία μιας χώρας όπως η Ελλάδα, που δεν έχει κανένα περιθώριο να χάνει επιπλέον χρόνο.
Είναι αλήθεια ότι σήμερα στα πλαίσια της νέας διαπραγμάτευσης γνωρίζουμε δύο πράγματα.
Το ένα είναι τα νέα επώδυνα μέτρα που ζητούν από την Κυβέρνηση οι Ευρωπαίοι εταίροι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Μέτρα που εάν υιοθετηθούν οδηγούν σε σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος είτε με την περαιτέρω μείωση των συντάξεων είτε με τη μείωση του αφορολόγητου ή και με τα δύο μαζί. Ζητούν περαιτέρω ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων σε μια χώρα όπου η αγορά εργασίας στην πραγματικότητα είναι πλήρως απορρυθμισμένη.
To δεύτερο που γνωρίζουμε είναι τη συνεχώς επαναλαμβανόμενη από τα στελέχη της Κυβέρνησης θέση, ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν νέα μέτρα.
Όμως πόσο κοντά στην πραγματικότητα μπορεί να είναι ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Όλοι, ακόμη και όσοι κατηγορηματικά μας διαβεβαιώνουν για το αντίθετο, ξέρουν πολύ καλά ότι και μέτρα θα υποχρεωθούμε να πάρουμε και επώδυνα θα είναι. Θα πάρουμε νέα μέτρα γιατί τώρα πλέον δεν μπορούν να αποτραπούν.
Μπορούσαμε να τα αποφύγουμε μόνο εάν είχαμε ολοκληρώσει ή τουλάχιστον δρομολογήσει με συνέπεια και ειλικρίνεια τις αλλαγές που χρειάζεται η χώρα. Μπορούσαμε να διαπραγματευτούμε σήμερα με εντελώς διαφορετικούς όρους και να είχαμε το πάνω χέρι, εάν είχαμε αντιμετωπίσει πολλές από τις αιτίες που μας οδήγησαν στην κρίση και την πολύχρονη εξάρτηση.
Αυτά προϋποθέτουν, βέβαια, εθνικό σχέδιο και συνεννόηση και δυστυχώς δεν είχαμε τίποτα από τα δύο, ούτε πριν, ούτε, πολύ περισσότερο, μετά τον ερχομό της κρίσης.
Πληρώνουμε, λοιπόν, το τίμημα μιας πολύχρονης κρίσης η οποία δεν είναι μόνο οικονομική αλλά περισσότερο πολιτική.
Είναι δυστυχώς μια κρίση που θα την βιώνουμε με όλες της τις βαριές συνέπειες για πολλά ακόμη χρόνια, εάν δεν διακρίνουμε τα αποτελέσματα αυτής της κρίσης από τις αιτίες οι οποίες την προκάλεσαν και οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε, χωρίς καμιά πλέον καθυστέρηση.
