Ροή
Η συνέντευξη του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Wolfgang Schaueble στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung είναι χωρίς αμφιβολία κάτι καινούργιο. Και μόνο η προοπτική που περιγράφει για ένα πρόγραμμα χωρίς το ΔΝΤ είναι ένα νέο στοιχείο στη δημόσια συζήτηση-αλλά δεν είναι υποχρεωτικά κάτι το θετικό για εμάς.
Ο Γερμανός αξιωματούχος επέμενε επί μακρόν πως χωρίς το ΔΝΤ δεν υπάρχει τρίτο ελληνικό πρόγραμμα. Και, τύποις, δεν έχει άδικο: βασική προϋπόθεση για τη συνομολόγηση του τρίτου Μνημονίου υπήρξε η συμμετοχή του ΔΝΤ σε αυτό, μιας και ορισμένες χώρες στην Ευρώπη εξακολουθούν να πιστεύουν πως θα μπορούσε να λειτουργεί ως χωροφύλακας για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Το ΔΝΤ όμως, πέρα από την επιταγή σκληρών μεταρρυθμίσεων, επιμένει και για το ζήτημα του χρέους, το οποίο είναι ιδιαίτερα δυσάρεστο για τους Ευρωπαίους. Συνεπώς, όλο το προηγούμενο διάστημα καλούμασταν να τετραγωνίσουμε τον κύκλο: και το ΔΝΤ να συμμετάσχει πλήρως στο πρόγραμμα και να μην δοθεί απολύτως τίποτα για το χρέος. Αποδεικνύεται πως αυτό δεν γίνεται, οπότε θα πρέπει να μελετηθούν οι εναλλακτικές.
Οι διατυπώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών δεν ενδείκνυνται για πανηγυρισμούς. Έτσι, με βάση τη συλλογιστική του, θα πρέπει να υπάρξει ένα νέο πρόγραμμα, σε περίπτωση που το ΔΝΤ επιλέξει να βγάλει εαυτόν εκτός προγράμματος, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από τη γερμανική Bundestag. Αυτό το νέο πρόγραμμα, θα έχει πλαίσιο αυξημένης και πιο αυστηρής επιτροπείας και είναι άγνωστο αν θα φτάνει έως το 2018, όπως το τρέχον, ή αν θα εκτείνεται πέραν αυτού, κάτι που είναι casus belli για την κυβέρνηση που λέει πως το τέταρτο Μνημόνιο είναι η στρατηγική της ΝΔ. Είναι αλήθεια πως η Ευρωζώνη πλέον διαθέτει μηχανισμούς και όργανα για τη διαχείριση κρίσεων, δηλαδή τον ESM, όπου όμως η Γερμανία ως μεγαλομέτοχος και με δικαίωμα βέτο έχει τον πρώτο λόγο.
Με άλλα λόγια, η παγίδα είναι μπροστά μας. Πολλοί εύχονταν να αποχωρήσει το ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα, για να μην πιέζει για τα εργασιακά, το κόψιμο του αφορολόγητου και τη μείωση των συντάξεων. Όντως, πολλές από τις επιταγές του Ταμείου είναι αμιγώς θεωρητικές και μη ρεαλιστικές στο μνημονιακό περιβάλλον της Ελλάδας. Πολλά πράγματα θα έπρεπε να είχαν γίνει νωρίτερα και όιχι σήμερα, όπου πρακτικά είναι σχεδόν αδύνατο. Επειδή όμως ζούμε στο τώρα, η παρουσία του ΔΝΤ μπορεί να ήταν δυσάρεστη για μια σειρά ζητημάτων, αλλά ήταν ο μοναδικός μοχλός πίεσης για το θέμα του χρέους. Αν το ΔΝΤ βγει εκτός εξίσωσης, τότε το ζήτημα του χρέους παραπέμπεται στις καλένδες.
Η ζωή μόνο με τον Schaueble δεν είναι ένα ιδανικό σενάριο και αυτό το καταλαβαίνουν ακόμα και οι σφοδρότεροι πολέμιοι του ΔΝΤ. Αν μιλάμε για ένα νέο πρόγραμμα, σε νέα βάση, με άγνωστη διάρκεια και πλαίσιο επιτροπείας, τότε μπαίνουμε σε μια εντελώς νέα φάση, όπου ο ατέρμονος μνημονιακός κύκλος θα συνεχίζεται εσαεί, μέχρι κάποια στιγμή, νομοτελειακά, είτε να εκτιναχτεί το ελατήριο είτε να σπάσει οριστικά. Μπορεί, βέβαια, να μην φτάσουμε ποτέ ως εκεί. Η συνέντευξη Schaueble έχει δύο βασικούς στόχους: αφενός να πετάξει το μπαλάκι στην πλευρά του ΔΝΤ, προκειμένου να παραμείνει στο πρόγραμμα και αφετέρου να απευθυνθεί στο εσωτερικό της γερμανικής πολιτικής σκηνής, λέγοντας αφενός πως το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών δεν πρόκειται να δεχθεί πράγματα ασύμβατα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και αφετέρου πως, ακόμα και αν το ΔΝΤ δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις του, τότε η Ευρωζώνη έχει τα εργαλεία να απαντήσει-και αυτά συνοψίζονται στην έννοια της αυστηρότερης επιτροπείας με επιβλέποντα τον ESM.
Συνεπώς, όσοι στο παρασκήνιο εύχονται την αποχώρηση του ΔΝΤ, θα πρέπει να σκεφτούν και την εναλλακτική, την οποία περιέγραψε με αρκετή σαφήνεια ο κ. Schaueble. Και, αν δεν κατάλαβαν τα παραπάνω, η συνέντευξη έχει και προειδοποίηση στο τέλος προς την Ελλάδα να τηρήσει μέχρι κεραίας τις δεσμεύσεις της, για να μην βρεθεί στην πλευρά αυτών που δεν τις τήρησαν και άρα θα έχουν το πρόβλημα-γιατί, με βάση τον Σουηβό, η Γερμανία έχει τηρήσει κατά γράμμα τις δικές της.
Με άλλα λόγια, καμιά φορά πρέπει να προσέχεις τι εύχεσαι. Και, αν υπάρχει κάτι που είναι σίγουρο, είναι πως ο Wolfgang Schaueble δεν θα μας κάνει τη ζωή εύκολη. Με ή χωρίς το ΔΝΤ.
