Ροή
Ο ασφαλιστικός κλάδος στην Ελλάδα δεν διαφέρει ουσιαστικά από τον ευρωπαϊκό και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν υπολείπονται σε αξιοπιστία και αφερεγγυότητα, καθώς πληρούν τα κριτήρια που έχει θέσει η ΕΕ, επισημαίνει ο κ. Δημήτρης Ζαφείρης*, επικεφαλής Κινδύνων και Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Αρχής Αφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA).
Η EIOPA είναι ο ευρωπαϊκός φορέας που εποπτεύει τον ασφαλιστικό κλάδο και συγκεκριμένα τους ασφαλιστικούς και συνταξιοδοτικούς οργανισμούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά στον ιδιωτικό κλάδο, καθώς τα δημόσια Ταμεία έγκειται στην αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο insider.gr στη Φρανκφούρτη, ο κ. Ζαφείρης μας εξηγεί πώς ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί να αντλήσει διδάγματα από την εμπειρία της χρηματοοικονομικής κρίσης και τι μέτρα πρέπει να ληφθούν για να θωρακιστούν οι ασφάλειες.
Η EIOPA δημοσίευσε μια νέα σειρά στατιστικών στοιχείων για τη Φερεγγυότητα ΙΙ στον ευρωπαϊκό ασφαλιστικό κλάδο. Ποια είναι η γνώμη σας για τον ασφαλιστικό κλάδο στην Ελλάδα;
Η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών εταιρειών του κλάδου αυξάνεται σταδιακά τον τελευταίο χρόνο. Το δεύτερο εξάμηνο του 2017, ο δείκτης κάλυψης του απαιτούμενου περιθωρίου φερεγγυότητας (Solvency Capital Requirement, SCR) ανήλθε στο 181%, από 131% που ήταν το γ΄τρίμηνο του 2016, υπερβαίνοντας σημαντικά τις κανονιστικές απαιτήσεις. Ανάλογη αύξηση έχει σημειώσει και ο δείκτης του ελάχιστου απαιτούμενου περιθωρίου φερεγγυότητας (Minimum Capital Requirement coverage ratio, MCR). Παρά τη θετική τάση, όμως, η συνολική κεφαλαιοποίηση των ασφαλιστικών εταιρειών στην Ελλάδα παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο του ΕΟΧ που ανήλθε στο 236% το 2017.
Στη διάρκεια των προηγούμενων stress tests που διενέργησε η EIOPA το 2016, οι ελληνικές εταιρείες που εξετάστηκαν σημείωσαν επιδόσεις ανάλογες των ευρωπαϊκών. Οι ελληνικοί όμιλοι παρουσιάζουν μεγάλο βαθμό εξάρτησης από μακροχρόνιες εγγυήσεις και μεταβατικά μέτρα, όπως αυτά ορίζονται στη Φερεγγυότητα ΙΙ.
Η EIOPA δημοσίευσε, επίσης, πρόσφατα το πρώτο από μια σειρά άρθρων σχετικά με τον συστημικό κίνδυνο και τη μακροπροληπτική πολιτική στον ασφαλιστικό κλάδο. Τι διδάγματα αντλούμε από τη χρηματοοικονομική κρίση και πώς η τραπεζική κρίση έχει επηρεάσει τις ασφάλειες;
Παρότι ο ασφαλιστικός κλάδος διαφέρει σημαντικά από τον τραπεζικό, κάποια από τα διδάγματα που προκύπτουν για τις τράπεζες είναι χρήσιμα και για τις ασφαλιστικές εταιρείες.
Καταρχάς, είναι εξαιρετικά σημαντικό να εντοπίσουμε τις δυνητικές πηγές συστημικού κινδύνου και να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα στις προσεγγίσεις βάσει εταιρείας και ραστηριότητας. Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, από την πλευρά τους, θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στον συστημικό κίνδυνο που απορρέει από συγκεκριμένες δραστηριότητες ή προϊόντα.
Δεύτερον, προκειμένου να μετριαστούν οι πηγές συστημικού κινδύνου, θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ένα πλαίσιο μακροπροληπτικής πολιτικής, το οποίο θα περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο σετ εργαλείων. Η μακροπροληπτική πολιτική αποτελεί ένα σηματικό συστατικό και προσθέτει αξία στη μικροπολιτική προσέγγιση, η οποία επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ευρωστία των μεμονωμένων οργανισμών.
Τρίτον, θα πρέπει να προσεγγίζουμε τον συστημικό κίνδυνο με ολιστικό τρόπο και όχι αναγκαστικά με τους περιορισμούς της δικαιοδοσίας ή του οικονομικού κλάδου. Η προσέγγιση αυτή απαιτεί τον συντονισμό διαφορετικών δικαιοδοσιών και ταυχρόνονα προϋποθέτει μια διακλαδική προσέγγιση του συστημικού κινδύνου προκειμένου να αποτρέπονται τυχόν «κανονιστικά αρμπιτράζ» [σ.σ. ανισορροπίες που δημιουργούν ευκαιρίες προς εκμετάλλευση εις βάρος του πλαισίου].
Πώς μπορεί να αποφευχθεί μια νέα σφοδρή κρίση στον ασφαλιστικό κλάδο και τι μέτρα λαμβάνονται σε μακροπροληπτική βάση;
Είναι σημαντικό να εστιάσουμε στα μαθήματα που πήραμε από τη χρηματοοικονομική κρίση για να αποφύγουμε τα ίδια λάθη. Εμείς από τη δική μας πλευρά, εξετάζουμε την ανάγκη να υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία ανάκαμψης και εξυγίανσης που θα δίνουν στις αρχές της χώρας τη δυνατότητα να παρεμβαίνουν σε οργανισμούς που βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας, ώστε οι χρεοκοπίες να διευθετούνται μα αποτελεσματικό και ελεγχόμενο τρόπο.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΙΟΡΑ δημοσίευσε τον Ιούλιο του 2017 μια έκκληση για γνωμοδότηση αποσκοπώντας ένα ελάχιστο βαθμό εναρμόνισης των ασφαλιστικών εταιρειών σε επίπεδο ανάκαμψης και εξυγίανσης, η οποία αποτελείται από τέσσερις θεμέλιους λίθους: προετοιμασία και σχεδιασμός, έγκαιρη παρέμβαση, εξυγίανση και διασυνοριακή συνεργασία και συντονισμός.
Πρέπει να δούμε μεγαλύτερη πρόοδο σε αυτόν τον τομέα, καθώς και σε άλλους σχετικούς τομείς, όπως η μακροπροληπτική πολιτική στον ασφαλιστικό κλάδο. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για μείωση της πιθανότητας εμφάνισης και του αντίκτυπου μελλοντικών κρίσεων.
Θα μας εξηγήσετε με δύο λόγια τη διαδικασία των stress tests της ΕΙΟΡΑ; Ποια είναι η εμβέλεια εφαρμογής τους μέχρι σήμερα και τι προσφέρουν;
Τα τεστ αντοχής της EIOPA διενεργούνται κάθε δύο χρόνια με στόχο την αξιολόγηση των ευπαθειών του ευρωπαϊκού ασφαλιστικού κλάδου, εξετάζοντας συγκεκριμένα δυσχερή σενάρια που επηρεάζουν τόσο τις ασφάλειες ζωής όσο και τις υπόλοιπες.
Φέτος, η EIOPA διενεργεί τον τρίτο κύκλο stess tests σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση στον οποίο εντάσσονται οι ενεργοί (αντ)ασφαλιστικοί όμιλοι που επιλέγονται από την EIOPA σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών με βάση το συνολικό ενεργητικό, τα εγγεγραμμένα μεικτά ασφάλιστρα και τις τεχνικές προβλέψεις.
Τα τεστ αυτά εστιάζουν στο πώς επηρεάζονται η ρευστότητα και οι κεφαλαιακές θέσεις μιας εταιρείας έναντι μιας σειράς σεναρίων που περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα σοκ στον τομέα της αγοράς και των ασφαλειών. Για τα σενάρια αυτά, επιλέγονται οι κίνδυνοι που θεωρούνται ως πλέον σχετικοί για τον ασφαλιστικό κλάδο έναντι των ετήσιων μεγεθών που ανακοινώθηκαν βάσει της Φερεγγυότητας ΙΙ στο τέλος του 2017.
Σημειώνεται ότι στα φετινά stress tests δεν περιλαμβάνονται ασφαλιστικές εταιρείες από την Ελλάδα, καθώς δεν κρίνονται συστημικά σημαντικές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λόγω μεγέθους.
*Ο Δημήτρης Ζαφείρης είναι επικεφαλής Κινδύνων και Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Αρχής Αφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA), αρμόδιες για τις δραστηριότητες στους τομείς της χρηματοοικονομικής σταθερότητας, διαχείρισης κρίσεων και ερευνών και στατιστικών μελετών. Προτού ενταχθεί στο δυναμικό της ΕΙΟΡΑ, ήταν επικεφαλής Διαχείρισης Κινδύνων εμπορικής τράπεζας, όπου ήταν επιφορτισμένος με τη διαχείριση έργων όπως η εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙ και οι εξωτερικές αξιολογήσεις ποιότητας ενεργητικού. Κατέχει Μεταπτυχιακό Τίτλο στα Χρηματοοικονομικά και Πτυχίο Οικονομικής Επιστήμης.
