Ροή
Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός, καθώς η οικονομία ανακάμπτει και η χώρα επιστρέφει σταδιακά στις αγορές, επισημαίνει σε συνέντευξή του στο insider.gr ο Πολ Καζάριαν, CEO της επενδυτικής εταιρείας Japonica Partners.
«Υπάρχουν πολλές αξιόλογες ευκαιρίες για τους εγχώριους και τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι θα πρέπει να σκύψουν σοβαρά πάνω από την Ελλάδα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο διεθνής επενδυτής.
Ο κ. Καζάριαν είναι γνωστός στους επενδυτικούς κύκλους για την «παράτολμη» απόφασή του να αγοράσει μαζικά ελληνικά ομόλογα το 2012, αμέσως μετά το «κούρεμα» (PSI) των κρατικών ομολόγων, όταν οι αποδόσεις των ελληνικών τίτλων κυμαίνονταν στο αστρονομικό επίπεδο του 30%. Σήμερα, το 10ετές κρατικό ομόλογο έχει υποχωρήσει κάτω από το 4%, γεγονός που συνεπάγεται τεράστια κέρδη για το χαρακτοφυλάκιο της Japonica.
Σημειώνεται ότι ο ίδιος έχει συστήσει και το Kazarian Center for Public Financial Management που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες για τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών.
Έχετε αποδείξει έμπρακτα την εμπιστοσύνη σας στην ελληνική οικονομία. Από πού πηγάζει αυτή η αισιοδοξία;
Η επένδυσή μας στην Ελλάδα έχει πάει πολύ καλά και έχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι. Ιδίως το τελευταίο εξάμηνο, που οι τιμές των ομολόγων έχουν σημειώσει κατακόρυφη άνοδο, η επιλογή μας να επενδύσουμε σε ελληνικά ομολόγα πριν από πέντε χρόνια –όταν όλοι μας θεωρούσαν τρελούς– έχει αποδώσει και με το παραπάνω.
Η Ελλάδα έχει αποδειχθεί ότι είναι success story και η κυβέρνηση έχει κατορθώσει να εκπλήξει τους πάντες με τις μεταρρυθμίσεις που έχει υλοποιήσει και το σύστημα Διαχείρισης Δημόσιων Οικονομικών που έχει υιοθετήσει. Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε για τρία συνεχή τρίμηνα –για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, ενώ οι αποδόσεις του ελληνικού ομολόγου έχουν βυθιστεί στα επίπεδα του 2007.
Θα κατορθώσει η Ελλάδα να χρηματοδοτηθεί πλήρως από τις αγορές μετά τη λήξη του προγράμματος;
Αναμφίβολα. Το πρόσφατο swap απέδειξε ότι η χώρα δεν θα έχει πρόβλημα να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές και πιστεύουμε ότι η απόδοση του 10ετούς έχει περιθώρια να υποχωρήσει στα επίπεδα της Πορτογαλίας, δηλαδή στο 2-3% το επόμενο έτος.
Παράλληλα, η σημασία που έχει δώσει η σημερινή κυβέρνηση, και ο πρωθυπουργός προσωπικά, στην υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Δημοσίου Τομέα (ΙPSAS) καθιστούν τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας διαφανή και ελκυστικά –κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και να έρθουν διεθνείς επενδυτές. Η κυβέρνηση κατόρθωσε να καταρρίψει το στερεότυπο των «Greek Statistics».
Είναι αρκετά, όμως, αυτά για να επενδύσει κάποιος στην Ελλάδα;
Πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης αλλά δεν πρέπει να παραβλέπουμε την εκπληκτική πρόοδο που έχει σημειωθεί. Αν δούμε τις τιμές των ομολόγων το τελευταίο εξάμηνο, διαπιστώνουμε ότι η εμπιστοσύνη προς την ελληνική οικονομία έχει αρχίσει να αποκαθίσταται και τα περιθώρια βελτίωσης είναι τεράστια. Η αποκλιμάκωση των ομολόγων στα επίπεδα του 2007 τις τελευταίες ημέρες αποδεικνύουν αυτή την τάση.
Πώς βλέπετε, όμως, το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων και τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται; Δεν είναι αυτό ένα αρνητικό μήνυμα προς τους επενδυτές;
Η αλήθεια είναι πως τα πράγματα δεν έχουν προχωρήσει σημαντικά σε αυτό το πεδίο, προς το παρόν, αλλά αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια προόδου. Οι επενδυτές βλέπουν τις μεγάλες της δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, μετά από την πολυετή ύφεση, και θα τις αξιοποιήσουν, εφόσον η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η κυβέρνηση, παρά τη σφοδρή κριτική που έχει δεχθεί, έχει υλοποιήσει τεράστιες μεταρρυθμίσεις και όσο αυτές προχωρούν, οι επενδυτές ομολόγων έχουν τα γρήγορα αντανακλαστικά να τοποθετηθούν στη χώρα. Ακούω, για παράδειγμα, την έντονη κριτική που ασκείται για τα πλεονάσματα. Ας μην είμαστε υπερβολικοί –πρώτον, η χώρα κάνει αυτό που πρέπει να κάνει σύμφωνα με το πρόγραμμα και, δεύτερον, μπορεί να διαθέσει τα πλεονάσματα όπως επιθυμεί –είτε στο κοινωνικό μέρισμα είτε διαφορετικά.
Πού θα βασιστεί η δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας την οποία περιγράφετε;
Σίγουρα ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος είναι ο τουρισμός, ο οποίος παράγει σημαντικές ταμειακές ροές για τη χώρα, χωρίς να χρησιμοποιούνται ουσιαστικά φυσικοί πόροι.
Υπάρχουν ταλαντούχοι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα που «διψούν» για δουλειές, για ανάπτυξη και πιστεύω ότι μόλις αρχίσουν να έρχονται κάποιοι σημαντικοί επενδυτές εδώ, η οικονομία θα εκτιναχθεί.
Κοιτάζετε τον τομέα των «κόκκινων» δανείων ως πιθανό κλάδο για επενδύσεις;
Είμαστε κλασικοί επενδυτές του ιδιωτικού τομέα και κοιτάζουμε τα πάντα. Μας ενδιαφέρει πολύ η Ελλάδα και κοιτάζουμε διάφορους τομείς –λαμβάνουμε δεκάδες email καθημερινά με προτάσεις για επενδύσεις!
Ως fund, επικεντρωνόμαστε κυρίως σε ομόλογα, αλλά έχουμε κάνει και κάποιες επενδύσεις σε projects. Γενικά, όμως, δεν αποκαλύπτουμε πολλά για αυτές!
Ποιος είναι ο επόμενος κλάδος που σκέφτεστε να επενδύσετε; Θα μας δώσετε μια ιδέα;
Αν σας δώσω μια ιδέα για τον επόμενο κλάδο που σκεφτόμαστε να επενδύσουμε, οι τιμές θα ανέβουν και η ευκαιρία θα έχει χαθεί (γέλια)! Γενικά, πάντως, είμαστε μακροπρόθεσμοι επενδυτές και υποστηρίζουμε την επένδυσή μας όσο πιστεύουμε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανόδου –όπως είναι η περίπτωση των ελληνικών ομολόγων.
