Ροή
Σήμα κινδύνου για την έγκαιρη ψηφιοποίηση της χώρας εκπέμπει ο Γιώργος Στεφανόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ), σε συνέντευξή του στο insider.gr, τονίζοντας ότι τόσο ο κλάδος και οι επιχειρήσεις της χώρας όσο και η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεργαστούν και να συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό αλλά με λιγότερη γραφειοκρατία τις επενδύσεις σε δίκτυα πέμπτης γενιάς για να μπορέσει επιτέλους η χώρα να ξεφύγει από τις τελευταίες θέσεις μεταξύ των 28 χωρών της ΕΕ στο Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας.
Απαριθμώντας τα δομικά προβλήματα που πρέπει να λυθούν για την γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος, τονίζει πως αν το στοίχημα κερδηθεί μέχρι το 2021 η ψηφιοποίηση θα εισφέρει περί τα 3 δισ. στην οικονομία της χώρας, 2,5% παραπάνω στο δηλαδή ΑΕΠ. Παράλληλα θα βελτιώσει αισθητά το επιχειρείν, διευκολύνοντας την καθημερινότητα του πολίτη, αυξάνοντας αισθητά την παραγωγικότητα και φέροντας την επανάσταση σε όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Κεραίες κινητής τηλεφωνίας, πεδίο μάχης για πολλά συναπτά έτη. Πώς θα υλοποιηθεί το επενδυτικό πλάνο με βάση το πλαίσιο αδειοδότησης που υπάρχει σήμερα;
Τις επενδύσεις στα δίκτυα πρέπει να τις δούμε ολοκληρωμένα, οι σταθμοί βάσης της κινητής τηλεφωνίας που αναφέρετε είναι μόνο η μία πλευρά. Στο σύνολό τους τα δίκτυα εξελίσσονται με επενδύσεις που χαρακτηρίζονται ως οι σημαντικότερες στην Ελλάδα της κρίσης. Επενδύονται περίπου 300 εκατ. ευρώ το χρόνο μόνο στα δίκτυα κινητών επικοινωνιών.
Οι επενδύσεις αυτές θα συνεχίσουν να κυμαίνονται στα μεγέθη που σας αναφέρω, περίπου δηλαδή στο 40-50% των κερδών προ φόρων κι αποσβέσεων των επιχειρήσεων και κατά βάση θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενες, με πολύ μικρή εξάρτηση από το τραπεζικό σύστημα και με αξιοποίηση χρηματοδότησης από ίδιους πόρους και εταιρικά ομόλογα.
Για την επόμενη δεκαετία υπολογίζουμε ότι θα υπάρχει αντίστοιχος ρυθμός επενδύσεων ο οποίος θα αναλογεί στο μεγαλύτερο ύψος ιδιωτικών επενδύσεων των κλάδων της ελληνικής οικονομίας ή τουλάχιστον στην πρώτη τριάδα, αν συνυπολογίσουμε κι όλες τις επενδύσεις στον τουρισμό.
Οι επενδύσεις αυτές τι σημασία έχουν;
Σήμερα είμαστε στην αρχή μιας βιομηχανικής επανάστασης η οποία συντελείται πάνω στα δίκτυα και τις υπηρεσίες που αυτά θα μεταφέρουν. Ετησίως, τα τελευταία χρόνια, σχεδόν διπλασιάζεται η κίνηση δεδομένων γιατί οι επενδύσεις που γίνονται για ανάπτυξη δικτύων τέταρτης γενιάς προσφέρουν πρόσβαση περίπου ισοδύναμη με αυτή που έχουμε από τα σταθερά δίκτυα σήμερα.
Σε δύο χρόνια από σήμερα στις περιοχές υψηλής ζήτησης, τα λεγόμενα hot spots, θα δίνουν έως 1 GB διαθέσιμο ασύρματο δίκτυο στην κινητή μας συσκευή και στην επόμενη δεκαετία οι ταχύτητες που θα είναι διαθέσιμες θα είναι από 2 έως 10 GB. Aυτή είναι η μια διάσταση στην κινητή επικοινωνία.
H δεύτερη διάσταση είνα η διασύνδεση δεκάδων εκατομμυρίων συνδεδεμένων συσκευών: ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο θα έχουμε 30 φορές περισσότερες συσκευές συνδεδεμένες στα δίκτυα που θα συμβάλλουν στην ψηφιοποίηση του συνόλου της οικονομίας. Δηλαδή ηλεκτρική ενέργεια, έξυπνη διαχείριση του νερού, έξυπνοι μετρητές στις πόλεις, συστήματα διαχείρισης της κίνησης των οχημάτων και άλλα. Αυτό με τη σειρά του θα φέρει την επανάσταση στους κλάδους, μια επανάσταση που σχετίζεται με την αύξηση της παραγωγικότητας.
Δεδομένου ότι ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός οργανισμών και επιχειρήσεων αποτελεί μια αναγκαιότητα, όπως μας περιγράφετε, πόσο έτοιμες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις για το μετασχηματισμό αυτό; Ποιο είναι σήμερα το ποσοστό διείσδυσης της τεχνολογία στο ελληνικό επιχειρείν σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης και τι έχει να υποσχεθεί στους επιχειρηματίες αυτή η μετάβαση;
Την επανάσταση που σχετίζεται με την αύξηση της παραγωγικότητας που προανέφερα, δεν την ισχυριζόμαστε τυχαία. Λαμβάνουμε υπόψη το δικό μας κλάδο όπου η αύξηση της παραγωγικότητας βελτιώνεται την τελευταία επταετία 14% με 15% το χρόνο, επειδή οι κινητές επικοινωνίες ψηφιοποιούνται αρχικά οι ίδιες, για να μπορέσουν να γίνουν στη συνέχεια η βάση για την ψηφιοποίηση της οικονομίας.
Κι αυτό έχει εξέχουσα σημασία για την Ελλάδα αν σκεφτεί κανείς πως το 95% των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες και το πρώτο βήμα στην ψηφιοποίηση το έχουν κάνει μόνο το 5% αυτών.
Για να δώσουμε ένα παράδειγμα, το μέχρι σήμερα τηλεφωνικό κέντρο είθισται να είναι με φυσική μορφή στο χώρο της επιχείρησης δηλαδή η κάθε εταιρεία να αγοράσει κουτιά με συγκεκριμένες λειτουργίες, τα οποία θα καλείται σε τακτά χρονικά διαστήματα να αναβαθμίζει και να αντικαθιστά. Το νέο μοντέλο δεν προϋποθέτει καμία τέτοιου είδους αγορά, η επιχείρηση αγοράζει απλά την υπηρεσία με κόστος που ανέρχεται σε λίγα ευρώ το μήνα ανά θέση εργασίας κι έχει ένα τηλεφωνικό κέντρο σε πλήρη λειτουργία κι έναν server που φιλοξενεί τα δεδομένα της στο σύννεφο.
Κάπως έτσι αρχίζει το ταξίδι της ψηφιοποίησης, το οποίο προσφέρει πρώτον ασφάλεια, δεύτερον εξοικονόμηση κόστους, αφού δεν χρειάζεται να επενδύσει κανείς μεγάλα ποσά εξ αρχής αλλά κι εξοικονόμηση χρόνου.
Το κοινό πρότυπο ανάπτυξης για τα 5G παγκοσμίως έχει ως στόχο να έχουν αναπτυχθεί δίκτυα 5G τουλάχιστον σε μία πόλη κάθε κράτους μέλους της ΕΕ έως το 2020; Με τις ισχύουσες συνθήκες η Ελλάδα θα τα καταφέρει κι αν όχι τι πρέπει να κάνει για βαδίσει στην κοινωνία των gigabit;
Εάν συνεχίσουμε στους ίδιους σημερινούς ρυθμούς, δηλαδή με κάποιες καλές πρακτικές και με μια στατιστική υποφερτή, θα παραμείνουμε στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ. Πρέπει να αλλάξουμε ταχύτητα, στόχο και φυσικά πρέπει να υλοποιηθούν ταχύτατα και οι επενδύσεις στα δίκτυα.
Σήμερα συζητάμε για επενδύσεις πέμπτης γενιάς χωρίς καν να έχουμε επιλέξει την πόλη που θα τις υποδεχτεί πρώτη το 2020 ή 2021. Ποια πόλη προτείνεται από μόνη της για να γίνει πρότυπο ασύρματης ψηφιοποίησης. Θα μιλήσω σχετικά για το θέμα αυτό στο συνέδριο της ΚΕΔΕ το Δεκέμβριο, και θα έχει ενδιαφέρον νομίζω η ανταπόκριση που θα έχει αυτό το ερώτημα στους δημάρχους των μεγάλων πόλεων. Χρειαζόμαστε μια πραγματική μεταστροφή των πρακτικών της τοπικής αυτοδιοίκησης ώστε η συνδετότητα συσκευών και η ασύρματη υπερευρυζωνικότητα να αξιοποιηθεί σε υπηρεσίες.
Παράλληλα βέβαια θα πρέπει να ενισχυθεί και η επιλογή της ψηφιακής υποδομής με ενισχυτικά μέτρα και κίνητρα από την πλευρά της ψηφιακής στρατηγικής της χώρας. Το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής έχει επιλέξει τέτοια μέτρα για να ενισχύσει την ζήτηση, γεγονός πολύ ουσιαστικό για τα επόμενα χρόνια Σε εποχές που η ρευστότητα είναι χαμηλή θα πρέπει οι επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν αυτές τις ευκαιρίες αφού αυτοί οι πόροι θα αποτελέσουν το εργαλείο για να εκσυχρονιστούν.
Στις μέρες μας η πραγματικότητα διαμορφώνεται ως εξής: παρά την υψηλή αύξηση στη χρήση δεδομένων το 2016 (58,3%) η Ελλάδα κατατάσσεται στην προτελευταία θέση στον ΟΟΣΑ, πριν το Μεξικό και στην 26η θέση μεταξύ των 28 χωρών της ΕΕ στο Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας. Τι πρέπει να γίνει επιγραμματικά για να γεφυρώσουμε το ψηφιακό αυτό χάσμα και τι θα κερδίσουμε από άποψη οικονομίας;
Δομικό πρόβλημα είναι οι έμμεσοι φόροι στην τηλεφωνία και ειδικά στην κινητή τηλεφωνία οι οποίοι είναι πολλοί υψηλοί με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα ανταγωνιστικότητας έναντι των λοιπών ευρωπαϊκών χωρών που έχουν μόνο ΦΠΑ κι όχι ειδικό τέλος. Γι’ αυτό και μετά το τέλος της μνημονιακής περιόδου θα πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους να μειωθούν αυτοί οι φόροι και να περάσει το όφελος στον καταναλωτή.
Για την ταχύτερη και ομοιόμορφη υλοποίηση των επενδύσεων θα πρέπει να απλοποιηθεί περαιτέρω το διοικητικό και γραφειοκρατικό πλαίσιο αδειοδότησης. Επίσης θα πρέπει να προχωρήσει η συζήτηση λίγο παρακάτω και να γίνουμε κατανοητοί ειδικά στις κοινότητες που υπάρχει αντιπαλότητα, που δεν είναι αποδεκτές αυτές οι υποδομές.
Αν πραγματοποιηθεί αυτό που περιγράψαμε σε όλη την προηγούμενη συζήτηση, η θεμελίωση δηλαδή του ρόλου των κινητών επικοινωνιών στην οικονομία και συγκλίνουμε στην κίνηση δεδομένων, φτάσουμε στα 6 GB το 2021 κατά κεφαλή το μήνα, αυτό θα σημαίνει περίπου 3 δισ. πρόσθετα, περίπου 2,5% παραπάνω στο ΑΕΠ της χώρας.
Αυτό σε χαμένη ευκαιρία, αν δηλαδή σήμερα από την 26η θέση που καταλαμβάνουμε βρισκόμασταν στη μέση θα είχαμε περίπου 1,5 δισ. επιπλέον στο ΑΕΠ και περίπου 1,5 δισ. περισσότερα έσοδα στο δημόσιο ταμείο, με ό,τι «επιπτώσεις» αυτό συνεπάγεται.
Πώς πρέπει η κυβέρνηση να χειριστεί τις εταιρείες που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και αλλάζουν τα δεδομένα στον συγκεκριμένο κλάδο, για να πετύχει το στοίχημα της ψηφιακής οικονομίας;
Αρχικά η στρατηγική θα πρέπει να αφορά όλους τους κλάδους κι όλη τη δημόσια διοίκηση, δεν γίνεται να μεταβούμε στον κόσμο που περιγράφουμε χωρίς να ακολουθήσει η ηλεκτρική ενέργεια, η διαχείριση του νερού, σαν υποδομές πάντα, οι δημόσιες μεταφορές. Τελευταία είχαμε μερικά καλά παραδείγματα επ’ αυτού, με την τηλεματική και το ηλεκτρονικό εισιτήριο, πέρα βέβαια από τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην πρώτη υλοποίηση που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν.Ο σωστός σχεδιασμός κρίνεται απαραίτητος γιατί διαφορετικά δημιουργείται μια αντίρροπη τάση που δεν βοηθά.
Επιπλέον θα πρέπει να αλλάξουμε ταχύτητα και οι στόχοι μας να είναι πέντε φορές πιο φιλόδοξοι από τους σημερινούς. Τέλος πρέπει να αυξηθούν τα κίνητρα στις νεοφυείς επιχειρήσεις , που ασχολούνται με την νέα ψηφιακή πραγματικότητα, δεδομένου ότι έχουμε ένα πολύ καλό επίπεδο προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών. Το ταλέντο πρέπει να στραφεί στην επιχειρηματική δραστηριότητα πολύ περισσότερο από ότι συμβαίνει σήμερα και να φτάσουμε τα επίπεδα άλλων χωρών όπως το Βέλγιο ή η Αυστρία.
Έπειτα από αρκετά χρόνια σχεδίων επί χάρτου, αναβολών, υποσχέσεων και παλινδρομήσεων, διαμορφώνεται ένα σχέδιο για την υλοποίηση δικτύων υψηλών ταχυτήτων. Πώς θα πρέπει να συνεργαστεί ο κλάδος ώστε να προωθήσει τα συμφέροντά του;
Ο κλάδος πρέπει αρχικά να μην δημιουργεί προβλήματα σε άλλους κλάδους, να έχει μια θετική στάση και να προτείνει λύσεις. Το σίγουρο είναι πως δεν επιβαρύνουμε κανέναν με τα προβλήματά μας έχουμε έναν υγιή κλάδο που χρηματοδοτεί τις επενδύσεις του και μια πολιτική βάσει της οποίας μειώνονται ικανοποιητικά οι τιμές, όχι βέβαια πολύ αν προσμετρήσουμε τους υπερμεγέθεις φόρους που δημιουργούν τις προαναφερθείσες στρεβλώσεις.
Αλλά πρέπει να ανέβει και η συνεργατικότητα. Για παράδειγμα ένα νησί των Δωδεκανήσων για να υιοθετήσει λογικές έξυπνης πόλης θα πρέπει να εμπιστευτεί πλατφόρμες που δημιουργούν οικονομίες κλίμακας, κι όχι να επιλέγει έναν προμηθευτή ξεχωριστό με προϊόντα χωρίς διαλειτουργικότητα που δεν μπορούν να αναβαθμιστούν, γιατί πολύ απλά αυξάνεται το κόστος. Οι τοπικές εφαρμογές πρέπει να βασίζονται σε πλατφόρμες ανοιχτές που μπορούν να υποδεχτούν την καινοτομία από οποιαδήποτε επιχείρηση.
Επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα, διασυνδεδεμένες συσκευές, υψηλές ταχύτητες. Μπαίνουμε σε μια «συναρπαστική» όπως την έχετε χαρακτηρίσει εποχή, η οποία σύμφωνα με πολλούς εγκυμονεί πέρα από ευκαιρίες και κινδύνους;
Είναι σαφές ότι υπάρχουν κίνδυνοι αλλά είναι πολλοί λιγότεροι όταν έχουμ εποπτικές αρχές οι οποίες παρακολουθούν την αγορά. Η ηλεκτρονική διαχείριση δύσκολων υποθεσεων όπως η καταπολέμηση του εγκλήματος ηλεκτρονικά έχει πετύχει. Για να διαχειριστούμε με εμπιστοσύνη, σεβασμό, με αρχές, με κατοχύρωση των δημοκρατικων διακιωμάτων και με ουσιαστικό απολογισμό πρέπει να το κάνουμε ψηφιακά. Το χάλι των χειρόγραφων αρχείων οδηγεί σε ένα γραφειοκρατικό τραγέλαφο, στην καλύτερη περίπτωση, ενώ στη χειρότερη τα αρχεία γίνονται βορρά οργανωμένων κυκλωμάτων με συγκεκριμένα παραδείγματα στο παρελθόν. Ο ψηφιακός κόσμος έχει και θα έχει προβλήματα αλλά μπορούν να λυθούν ταχύτερα κι ευκολότερα από οποιαδήποτε άλλη διαδικασία.
