Ροή
Μεταρρυθμίσεις και νέα προγράμματα τα οποία θα αναθερμάνουν την αγορά της ενέργειας και θα επιταχύνουν την πορεία της χώρας μας προς τους ευρωπαϊκούς στόχους του 2020 και του 2030 προαναγγέλλει ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Μιχάλης Βερροιόπουλος σε συνέντευξη που παραχωρεί στο insider.gr. Όπως επισημαίνει η μετάβαση σε μια εποχή χαμηλού άνθρακα και η αποκήρυξη του λιγνίτη δεν μπορούν να γίνουν ούτε ξαφνικά ούτε χωρίς να συνυπολογιστεί το οικονομικό και κοινωνικό κόστος ενώ αυτή τη στιγμή το υπουργείο επεξεργάζεται νέο σχέδιο για την απλοποίηση των επενδύσεων στις Ανανεώσιμες Πηγές. Το νέο «Εξοικονομώ» βρίσκεται προ των πυλών όπως και νέα προγράμματα τα οποία είχαν παραμείνει για πολλά χρόνια στάσιμα.
-Πως αξιολογείτε τις επιδόσεις της χώρας μας σχετικά με τους στόχους του 2020 και του 2030 για την ενέργεια, το κλίμα και την εξοικονόμηση; Θεωρείτε ότι είναι εφικτός ποσοτικά ο στόχος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας 40% από ΑΠΕ;
Ο στόχος της χώρας μας για το 2020 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να πετύχει 18% διείσδυση ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας. Αυτή τη στιγμή η χώρα τρέχει με πάνω από 16%. Φιλοδοξούμε ότι μέχρι το 2020 θα τον έχουμε υπερκαλύψει το στόχο. Ο υποστόχος του 40% για ΑΠΕ στην ηλεκτρική ενέργεια, ο οποίος επαναλαμβάνω ότι είναι ένας στόχος που μπήκε μέσω μιας υπουργικής απόφασης της τότε κυβερνήσεως είναι ένας στόχος ο οποίος είναι εκτός πραγματικότητας και εκτός των δυνατοτήτων της χώρας. Ο στόχος αυτός δεν ελάμβανε υπ’ όψιν του την καλπάζουσα οικονομική και κοινωνική κρίση στην οποία έμπαινε η χώρα εκείνη τη στιγμή. Θα είμαστε όμως πολύ κοντά. Δηλαδή αυτή τη στιγμή οι ΑΠΕ είναι πάνω από το 27% στην παραγωγή ηλεκτρισμού και φιλοδοξούμε ότι μέχρι το 2030 θα έχουμε υπερβεί το 30% και παραπάνω.
-Αναφέρατε πρόσφατα ότι οι στόχοι για το 2030 είναι «δυσθεώρητοι στόχοι»...
Όταν είπα δυσθεώρητοι στόχοι, αναφερόμουν κυρίως στο στόχο για την ενεργειακή αποδοτικότητα, για την εξοικονόμηση. Νιώθουμε άνετα με το στόχο 27% για χρήση των ΑΠΕ για την κατανάλωση ενέργειας όσο επίσης και με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Εκεί οπού τα πράγματα είναι δύσκολα και είναι δύσκολος ο στόχος, είναι ο στόχος για την ενεργειακή εξοικονόμηση: το 30% μέχρι το 2030 και ο ετήσιος στόχος 1,5% στο κτιριακό απόθεμα της χώρας συνολικά. Και είναι δύσκολος ο στόχος γιατί απαιτεί την κινητοποίηση τεράστιων κονδυλίων, μεγάλων χρηματικών ποσών. Είμαστε μια χώρα η οποία βρίσκεται σε δημοσιονομική προσαρμογή, η οικονομία μας ανακάμπτει βέβαια αλλά όπως καταλαβαίνετε η εξεύρεση τέτοιων πηγών χρηματοδότησης δεν είναι εύκολο πράγμα είτε αφορά το δημόσιο είτε τον ιδιωτικό τομέα. Ο ιδιωτικός τομέας πάσχει από το πρόβλημα της εύρεσης χρηματοδότησης σε όλα τα επίπεδα που δραστηριοποιείται. Για αυτό το λόγο προσαρμόζουμε τον ενεργειακό μας σχεδιασμό. Θα έχουμε και έναν οδηγό στον οποίο θα υπάρχει μια παλέτα δυνατοτήτων και χρηματοδοτικών μέσων με τα οποία θα καθίσταται δυνατή η επίτευξη αυτού του στόχου.
-Σε αυτή την παλέτα εντάσσεται και το σχέδιο για άλλα προγράμματα πέραν των γνωστών;
Ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις προϋπολογισμού 70 εκατ. ευρώ αλλά εάν πάει καλά, αυτό το ποσόν μπορεί να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί. Θα είναι για την εξοικονόμηση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Δηλαδή εκτός από το «Εξοικονομώ κατ’οίκον» ή το «Εξοικονομώ» στα δημόσια κτίρια, θα έχουμε και ένα «Εξοικονομώ» στη μικρομεσαία επιχείρηση. Δηλαδή θα επιδοτείται ένα ποσοστό δράσεων οι οποίες θα έχουν να κάνουν με εξοικονόμηση στο φλοιό της επιχείρησης, τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα τα οποία είναι εγκατεστημένα ή τον εξοπλισμό, όταν αποδεικνύεται ότι θα επιτευχθεί εξοικονόμηση στην παραγωγική διαδικασία της επιχείρησης. Οι παρεμβάσεις μπορούν να αφορούν και στην αλλαγή καυσίμου π.χ στροφή στις ΑΠΕ ή το φυσικό αέριο ή σε καινοτόμες εφαρμογές οι οποίες κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.
-Πότε να αναμένουμε την έναρξη του νέου «Εξοικονομώ»;
Από τη μεθεπόμενη εβδομάδα (το πρώτο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου) θα μπορούν οι μηχανικοί να βγάζουν τα καινούρια πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης με βάση το νέο ΚΕΝΑΚ και τις τεχνικές οδηγίες οι οποίες έχουν βγει. Όπως ξέρετε τόσο για το Εξοικονομώ στα νοικοκυριά όσο και για το αντίστοιχο πρόγραμμα στα δημόσια κτίρια χρειάζεται να βγαίνει πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης. Από εκεί θα ξεκινήσει όλη η διαδικασία.
-Εκπρόσωποι της αγοράς οι οποίο προέρχονται από επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο της εξοικονόμησης κάνουν λόγο για απώλειες εσόδων τόσο για τους ίδιους όσο και για το κράτος καθώς από αυτά τα προγράμματα ζει πλέον ένας ολόκληρος κλάδος. Όταν η έναρξή της καθυστερεί αφήνει πεδίο δράσης για χρήση μη πιστοποιημένων υλικών, μαύρη εργασία κλπ….
Όλα τα προγράμματα έχουν κάποιες προδιαγραφές για τα προϊόντα . Είναι σίγουρο ότι πρέπει να είναι πιστοποιημένα κατά CE, πρέπει να έχουν τις τεχνικές προδιαγραφές και τα αντίστοιχα πιστοποιητικά υλικών. Εάν κάποιος φέρνει ψεύτικα πιστοποιητικά ή αν τα βάζει παράνομα στη χώρα, αυτό είναι άλλης τάξεως πρόβλημα, έχει να κάνει με τον έλεγχο. Αυτό που πρέπει να μας μείνει είναι το εξής: Οι Έλληνες οι οποίοι μπαίνουν στη διαδικασία να κάνουν μια ενεργειακή ανακαίνιση στο σπίτι τους κάνοντας χρήση χρημάτων δικών τους και χρημάτων του δημοσίου, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, να απευθύνονται σε μηχανικούς που τους έχουν εμπιστοσύνη και είναι έμπειροι, να ελέγχουν τα υλικά και την ίδια την τεχνική εργασία που γίνεται στο σπίτι τους. Θα πρέπει να απαιτούν από τους προμηθευτές να τους δείχνουν τα πιστοποιητικά, να αγοράζουν από αξιόπιστες εταιρείες, να συμβουλεύονται το μηχανικό τους και να μην καταφεύγουν σε no name εταιρείες και εγκαταστάτες.
-Στη χρηματοδοτική διαδικασία και συγκεκριμένα όταν πρόκειται για τραπεζικό δανεισμό προβλέπεται αρχικά η εκταμίευση του 70% της προκαταβολής. Αυτό δεν ρίχνει αρκετά το αρχικό διαθέσιμο ποσόν για τις παρεμβάσεις;
Το ποσόν της προκαταβολής μειώνεται λίγο και αυτό έχει σχέση με το κομμάτι του δανείου. Είναι καθαρά τεχνικό θέμα. Μιλάμε για πολύ μικρή διαφορά. Δεν προκύπτει πρόβλημα από αυτό. Το θέμα είναι να τελειώνει το έργο και να παίρνουν τα χρήματά τους στην ώρα τους. Διότι με το παλιό πρόγραμμα λόγω της γραφειοκρατίας και της έλλειψης ηλεκτρονικού συστήματος είχαμε μεγάλες καθυστερήσεις και στην ένταξη και στην αποπληρωμή. Τώρα με το νέο πληροφοριακό σύστημα αυτά θα γίνονται σε πολύ λιγότερο χρόνο.
-Εκπρόσωποι της αγοράς από τις ΑΠΕ θεωρούν ότι υπάρχει μια δαιδαλώδης γραφειοκρατία για τέτοιες επενδύσεις, οι οποίες μπορεί να μείνουν σε αν αναμονή ακόμη και για μια δεκαετία (έχουμε παραδείγματα από αιολικά κλπ) και στο τέλος οι εν δυνάμει επενδυτές εγκαταλείπουν γιατί δεν αντέχουν τα λειτουργικά κόστη της αναμονής. Οι επενδυτές από το εξωτερικό επίσης δείχνουν διστακτικοί όχι μόνο εξαιτίας της γραφειοκρατίας αλλά εξαιτίας και του οικονομικού κλίματος. Σκοπεύετε να κάνετε κάτι για να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στις ΑΠΕ;
Πράγματι το αδειοδοτικό σύστημα στη χώρα μας αλλά όχι μόνο στη χώρα μας και σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι δύσκολο. Και είναι δύσκολο διότι υπάρχουν τεχνολογίες ΑΠΕ οι οποίες παρόλο που παράγουν καθαρή ενέργεια, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αυτό το περιβαλλοντικό αποτύπωμα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί όταν μιλάμε για μια χώρα σαν την Ελλάδα όπου πάνω από το 70% της επιφάνειάς της είναι βουνά. Δεν έχουμε δηλαδή τις μεγάλες πεδιάδες για να πούμε ότι τοποθετούμε κάποιες ανεμογεννήτριες ούτε έχουμε ρηχές θάλασσες ώστε να κάνουμε offshore αιολικά πάρκα. Όμως, πράγματι, το αδειοδοτικό είναι δύσκολο για τον πρόσθετο λόγο ότι όταν σχεδιάστηκε αφορούσε σε ένα άλλο σύστημα ανάπτυξης των ΑΠΕ στη χώρα. Ήταν ένα σύστημα το οποίο προέβλεπε ότι κάποιος ξεκινά έναν αγώνα αδειοδοτικό και στο τέλος καταλήγει να συνάπτει μια σύμβαση πώλησης με μια τιμή η οποία ήταν feed in tariff. Τώρα που τα feed in tariff τελείωσαν, τώρα που για να πάρεις και να φτιάξεις ένα αιολικό πάρκο, θα πρέπει να ανταγωνιστείς είναι ανάγκη να απλοποιήσουμε περαιτέρω τη διαδικασία. Προς τούτο, το υπουργείο μας διαθέτει μελέτες οι οποίες έχουν εκπονηθεί πρόσφατα και προτίθεται να δημιουργήσει ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων με τη συμμετοχή ανθρώπων της αγοράς με τους οποίους θα συζητήσει τις λεπτομέρειες της αδειοδοτικής διαδικασίας των έργων ΑΠΕ.
-Το θέμα της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής δεν σταματάει στο 2020 ή το 2030. Υπάρχει κάποια στρατηγική πέραν αυτών των στόχων που έχει θέσει η κυβέρνηση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής;
Η εθνική στρατηγική συμπίπτει με την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια στρατηγική: να κάνουμε τα πάντα ώστε να αποφύγουμε αύξηση της θερμοκρασίας πάνω από 2 βαθμούς αν είναι δυνατόν και 1,5. Αυτή είναι η καρδιά του θέματος, η κεντρική απαίτηση. Από εκεί προκύπτουν οι απαιτήσεις για λιγότερες εκπομπές, λιγότερη κατανάλωση. Οι λιγότερες εκπομπές επιτυγχάνονται με τις ΑΠΕ σε διάφορους τομείς και καθαρές τεχνολογίες όπως είναι π.χ στις μεταφορές τα ηλεκτρικά οχήματα κλπ. Η λιγότερη κατανάλωση είναι η ενεργειακή εξοικονόμηση. Άρα η στρατηγική μας για το κλίμα είναι η στρατηγική του Παρισιού, η οποία εξειδικεύεται στους στόχους για τις ΑΠΕ, στους στόχους για την εξοικονόμησης και σε διάφορους υποστόχους.
-Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν θα εξακολουθήσουμε για μεγάλο διάστημα να βασιζόμαστε και στους λιγνίτες...
Η μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα που είναι η ευρωπαϊκή στρατηγική είναι όπως λέει ακριβώς και ο όρος «μετάβαση». Δεν είναι χάσμα. Δεν σημαίνει διακοπή. Αυτό σημαίνει ότι σε μια πορεία ετών μειώνεις μια δραστηριότητα ελέγχοντας τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται , μειώνεις παραγωγή ενέργειας από άνθρακα και αυξάνεις άλλη χωρίς άνθρακα. Αυτό πρέπει να γίνει ελεγχόμενα , πρέπει να σκεφτούμε το κοινωνικό κόστος. Ακόμη, δεν μπορούμε να κάνουμε πράγματα τα οποία επιβραδύνουν την ανάπτυξη και το σημαντικότερο από όλα, δεν μπορούμε να κάνουμε πράγματα τα οποία μας κοστίζουν πολύ ακριβά όπως έχει γίνει πλειστάκις κατά το παρελθόν.
