Ροή
Με βαρύ «φορτίο» δεκάδες τρισ. περιουσιακών στοιχείων κάθε λογής, οι ισολογισμοί των ισχυρότερων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη δεν απέχουν και πολύ από τον πλήρη εκτροχιασμό τους.
Η διαπίστωση αυτή σίγουρα δεν είναι καινούργια – καθώς αποτελεί έναν μόνιμο «πονοκέφαλο» για μεγάλη μερίδα αναλυτών – έχει ωστόσο τη σημασία της, από τη στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες είναι εκείνες που έχουν «απομείνει» για να στηρίζουν την αναιμική ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας.
Κατά γενική ομολογία, οι ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη έχουν πλέον αντιληφθεί ότι κινδυνεύουν να «τινάξουν στον αέρα» τους ισολογισμούς – λόγω των αέναων και επιθετικών προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας που υιοθετούν – όμως την ίδια στιγμή «τρομάζουν» στη σκέψη να βάλουν φρένο στη ίδια τους τη δράση.
Η στάση τους αυτή έχει οδηγήσει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα σε μια άκρως «εύθραυστη» ισορροπία. Σε μια ισορροπία που με το παραμικρό μπορεί να «διαλυθεί», πυροδοτώντας απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και τις διεθνείς αγορές. Από τη μια πλευρά, οι κεντρικοί τραπεζίτες – ακόμη κι αν δεν το παραδέχονται – πρέπει να μεταφέρουν στα χέρια των κυβερνήσεων την ευθύνη τόνωσης της ανάπτυξης και από την άλλη πλευρά, εκφράζουν φόβους πως ακόμη και η μικρότερη αλλαγή στο υφιστάμενο status quo μπορεί να πυροδοτήσει τρομακτικές αλλαγές εν μια νυκτί σε όλα όσα «έχτισαν» οι κεντρικές τράπεζες τα τελευταία χρόνια, από το ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης μέχρι και σήμερα.
Ως πότε μπορεί αυτό το καθεστώς να διατηρηθεί; Όποιος σπεύσει να απαντήσει «για πάντα», σίγουρα θα έχει κάνει ένα τρομακτικό σφάλμα. Γιατί όλοι γνωρίζουν πως για κάθε asset που σπεύδει να αγοράσει μια κεντρική τράπεζα, παραβιάζεται – έστω και ελαφρώς – η ομαλή λειτουργία των διεθνών αγορών.
Σε πρόσφατη έκθεση του o Ray Dalio, ιδρυτής της γνωστής επενδυτικής εταιρείας, Bridgewater Associates, επιχειρεί να δώσει απάντηση στο εξής καίριο ερώτημα: Πόσο χρόνο έχουν στη διάθεσή τους η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Bank of Japan μέχρις ότου φτάσουν στα όριά τους τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που έχουν θέσει σε ισχύ;
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο Ray Dalio και η ομάδα του, εάν ΕΚΤ και Bank of Japan δεν προχωρήσουν σε καμία αλλαγή στα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζουν, έχουν μόλις οκτώ και 26 μήνες, αντίστοιχα.
Η ΕΚΤ δεν έχει στη διάθεσή τους ούτε έναν ολόκληρο χρόνο, ενώ η Bank of Japan κάτι περισσότερο από δύο χρόνια. Ωστόσο, εάν αποφασίσουν να προχωρήσουν σε αλλαγές – μικρές ή ακόμη και μεγαλύτερες – στα προγράμματα αγοράς κρατικών ομολόγων, τότε ο χρόνος που θα έχουν μέχρι να… «σκάσουν» οι ισολογισμοί τους θα είναι πολύ μεγαλύτερος. Στην περίπτωση της ΕΚΤ, οι οκτώ μήνες γίνονται… 68, ήτοι 5,5 χρόνια, ενώ σε ό,τι αφορά τη Bank of Japan, οι 26 μήνες αυξάνονται, αυτόματα, σε 48, ήτοι τέσσερα χρόνια. Για να συμβεί ωστόσο αυτό, όπως σπεύδει να επισημάνει ο Ray Dalio, ΕΚΤ και BOJ θα πρέπει να έχουν αντιμετωπίσει κάθε πολιτική διαφωνία και αντίδραση, καθώς και να έχουν αγοράσει κάθε ομόλογο που κυκλοφορεί στις διεθνείς αγορές.
«Όσοι επενδυτές αποφασίσατε να απέχετε από την ενεργό δράση, λόγω της… τρέλας που δημιουργούν οι αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών στις διεθνείς αγορές, προετοιμαστείτε… Η παράνοια μπορεί να διαρκέσει τέσσερα ίσως και πέντε χρόνια ακόμη…», προειδοποιεί ο ιδρυτής της Bridgewater Associates.
