Ροή
Όταν πρόκειται για φόρους, οι εκατομμυριούχοι δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους. Τολμήστε να αυξήσετε έστω και μια μονάδα τους φόρους και θα σας αποχαιρετίσουν για την επόμενη πολιτεία με μικρότερους συντελεστές.
Στις ΗΠΑ, πάντως, οι κροίσοι μεταπηδούν μεν από την μια πολιτεία στην άλλη ανάλογα με το φορολογικό καθεστώς, αλλά όχι στο βαθμό που θα περίμενε κανείς. Οι πολιτείες που επιβάλλουν «φόρο εκατομμυριούχων» ρισκάρουν να διώξουν τους εύπορους φορολογούμενους για πιο δελεαστικούς προορισμούς, όπως η Φλόριντα ή το Τέξας όπου δεν υπάρχει φόρος εισοδήματος. Η πρόσφατη απόφαση του διαχειριστή hedge fund, David Tepper, να μετακομίσει από το Νιου Τζέρσεϊ στη Φλόριντα –δημιουργώντας μια τρύπα δισεκατομμυρίων στον προϋπολογισμό του Νιου Τζέρσεϊ– έχει σημάνει συναγερμό για τις αρχές.
Νέα έρευνα, ωστόσο, που βασίζεται στα φορολογικά δεδομένα 13 ετών, δείχνει ότι οι εκατομμυριούχοι δεν αλλάζουν πολιτεία για «ψύλλου πήδημα» -και πολλές φορές ούτε καν για τη φορολογία. Αποδεικνύονται διστακτικοί απέναντι στην αλλαγή έδρας και συχνά όταν το αποφασίζουν να το κάνουν, είναι για άλλους λόγους. Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι προτιμούν τη θάλασσα.
Η εν λόγω έρευνα, η οποία δημοσιοποιήθηκε τον Ιούνιο από την Αμερικανική Κοινωνιολογική Επιθεώρηση, υποστηρίζει ότι τόσο οι πολιτείες, όσο και τα κράτη, έχουν κάποιο περιθώριο για να αυξήσουν την φορολογία των εύπορων χωρίς να ανησυχούν ότι θα τους τρέψουν σε φυγή. Τα συμπεράσματα της έρευνας έχουν και πολιτικές προεκτάσεις, καθώς στηρίζουν όσους κατακρίνουν τις πολιτείες που προσφέρουν ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς στους πλούσιους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι υποψήφιοι Hillary Clinton και ο Bernie Sanders που και οι δύο έχουν ταχθεί υπέρ της αύξησης της φορολόγησης των υψηλότερων εισοδημάτων.
Τα πορίσματα της μελέτης μπορούν επίσης να επηρεάζουν τους ψηφοφόρους τεσσάρων πολιτειών –Καλιφόρνια, Κολοράντο, Μέιν και Μινεσότα– που θα αποφασίσουν τον Νοέμβριο αν θα αυξήσουν τους φόρους στους πολίτες των υψηλότερων εισοδηματικά στρωμάτων.
Αν μια πολιτεία αυξήσει τον φορολογικό συντελεστή κατά 10%, ρισκάρει να χάσει το 1% των εκατομμυριούχων. «Η φυγή των εκατομμυριούχων λόγω φόρων είναι γεγονός, αλλά μόνο για σημαντικές αυξήσεις στη φορολόγηση», σημειώνουν οι συντάκτες της έκθεσης, μεταξύ των οποίων ο Cristobal Young, καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου του Στάφορντ.
Οι ερευνητές ανέλυσαν 45 εκατ. φορολογικά αρχεία πολιτών που δήλωναν εισόδημα πάνω από 1 εκατ. ευρώ τα έτη 1999-2011 και διαπίστωσαν ότι οι πλούσιοι μετακομίζουν πιο δύσκολα από τους φτωχούς. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, μισό εκατομμύριο νοικοκυριά δηλώνουν τέτοιο εισόδημα κατά μέσο όρο, αλλά μόλις 2,4% αλλάζουν πολιτεία ετησίως, κατά μέσο όρο. Το ποσοστό αυτό είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο του 2,9% που ισχύει για τον συνολικό πληθυσμό και το 4,5% για τα χαμηλά εισοδήματα των 10.000 δολαρίων/ετησίως.
Πώς εξηγείται, όμως, ότι οι πλούσιοι, με τόσα μέσα στη διάθεσή τους, μετακινούνται πιο δύσκολα; Οι ερευνητές εξηγούν ότι οι εκατομμυριούχοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά και δικές τους επιχειρήσεις –παράγοντες που αποτελούν αντικίνητρο για μετακόμιση. Επιπλέον, οι εύποροι συνήθως έχουν στη διάθεσή τους ένα καλά οργανωμένο δίκτυο γνωριμιών σε έναν συγκεκριμένο τόπο που συνδράμει στην επιτυχία τους.
«Οι περισσότεροι εκατομμυριούχοι είναι “εργαζόμενοι” και ο πλούτος τους προκύπτει από συγκεκριμένες επαγγελματικές σχέσεις που έχουν χτίσει σε συγκεκριμένους τόπους». Για παράδειγμα, ένας επιχειρηματίες στον χώρο της τεχνολογίας δεν θα αφήσει τη Silicon Valley για να εγκατασταθεί στο Νιου Χάμπσαϊρ ή το Τεννεσί. Οι δικηγόροι της Wall Street, επίσης, δεν μπορούν να απομακρυνθούν στη Wall Street.
Στο πλαίσιο της έρευνας μελετήθηκαν, επίσης, οι περιοχές των ΗΠΑ που βρίσκονται στα σύνορα δύο πολιτειών, όπου οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να πηγαινοέρχονται καθημερινά στη δουλειά τους, αλλάζοντας τόπο διαμονής αλλά όχι έδρα. Οι κάτοικοι του Πόρτλαντ, για παράδειγμα, πληρώνουν ανώτατο φορολογικό συντελεστή 9,9%, ενώ στην άλλη όχθη του ποταμού στο Βανκούβερ της Ουάσιγκτον, ο φόρος εισοδήματος είναι μηδενικός. Θα περίμενε, κανείς, όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να μένουν στην όχθη με τη χαμηλή φορολογία. Ακόμη και σε αυτές τις ευέλικτες περιοχές, όμως, οι μετακινήσεις των εκατομμυριούχων στα σύνορα των πολιτειών «δεν είναι σημαντικές», καταλήγει η έρευνα.
Όσον αφορά τώρα το jet-set που παίρνουν πρωινό στο Μαϊάμι, ψωνίζουν στο Μανχάταν και ξυπνούν το επόμενο πρωί στη βίλα τους στο Ιντάχο –η φορολογική έδρα δεν είναι μια απλή υπόθεση. Κάποιες πολιτείες, όπως η Νέα Υόρκη για παράδειγμα, ζητούν τεκμήρια από τους εύπορους για να αποδείξουν πού βρίσκεται η πραγματική τους έδρα.
Ένα περίεργο συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι –για κάποιον λόγο– οι πλούσιοι προτιμούν τη Φλόριντα. Η ηλιόλουστη πολιτεία είναι ένας από τους επτά αμερικάνικους φορολογικούς παραδείσους που δεν φορολογούν το εισόδημα και διαπιστώθηκε ότι αποτελεί τον κορυφαίο προορισμό για όσους μετακομίζουν για φορολογικούς λόγους. Δεν ισχύει το ίδιο και για τις υπόλοιπες πολιτείες που δεν έχουν φόρο εισοδήματος, όπως το Τέξας, το Τεννεσί και το Νιου Χαμπσάιρ. Όταν οι ερευνητές εξαιρούν την Φλόριντα από τη σύγκριση των στοιχείων, η «φορολογική μετανάστευση» εμφανίζεται μηδενική για τους εκατομμυριούχους.
Ο μόνος λόγος που έχουν σκεφτεί οι ερευνητές για αυτή την προτίμηση, είναι η αγάπη των μεγιστάνων για τη θάλασσα και, και μάλιστα, την Καραϊβική. «Είναι δύσκολο να πει κανείς εάν οι εκατομμυριούχοι έλκονται από τη χαμηλή φορολογία, την ιδιαίτερα γεωγραφική θέση ή και τα δύο», αναφέρει η έρευνα.
Η αλήθεια είναι ότι αν είναι να μεταναστεύσεις για φορολογικούς λόγους, καλύτερα να διαλέξεις μια παραλία με φοίνικες.
