Ροή
Υπάρχουν αμάξια και υπάρχουν και τα αμάξια της Tesla, της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας που παράγει ηλεκτρικά αυτοκίνητα πολυτελείας αλλά και άλλες εφαρμογές όπως εξαρτήματα για ηλεκτρικά τρένα. Αντίστοιχα, υπάρχουν υποβαθμίσεις και υπάρχουν οι υποβαθμίσεις της Tesla.
H Tesla Motors, που εισήχθη στο Nasdaq το 2010, έχει συνηθίσει σε μια διαδρομή στη Wall Street τόσο γρήγορη και ομαλή όσο και αυτές που προσφέρουν στους οδηγούς τα οχήματά της. Έτσι, ο φετινός Οκτώβριος αποδείχτηκε ένα μικρό σοκ. Η μετοχή της εταιρείας σημείωσε πτώση 17%, με περισσότερες από τις μισές απώλειες να σημειώνονται όταν η μεγαλύτερη επιθεώρηση καταναλωτικών προϊόντων στης ΗΠΑ, Consumer Reports έβγαλε το Model S της Tesla από την λίστα των προτιμώμενων οχημάτων. Μετά από αυτή την κίνηση πολλοί αναλυτές αποφάσισαν να μειώσουν τις τιμές στόχους, να αλλάξουν τις συστάσεις ή και τα δύο.
Εκτιμήσεις άνευ σημασίας
Φαίνεται, όμως, πως η υποβάθμιση αυτή δεν είχε μεγάλη σημασία. Περίπου τα τρία τέταρτα των αναλυτών που καλύπτουν την μετοχή εξακολουθούν να συστήνουν αγορά ή διακράτηση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg. Στα 296 δολάρια και κάτι ψιλά, η μέση τιμή-στόχος της Tesla παραμένει κοντά σε ιστορικά υψηλά. Επιπλέον, τα εκτιμώμενα κέρδη για τα επόμενα χρόνια δεν φαίνεται να επηρεάζουν κανέναν.
Όταν η μετοχή σου διαπραγματεύεται 99 φορές πάνω από τα εκτιμώμενα κέρδη –και αυτό μετά από την πτώσ - τότε μπορείς με ασφάλεια να δηλώσεις ότι δεν σε απασχολεί αυτός ο παράγοντας. Η «υπόσχεση» της Tesla βρίσκεται πιο μακριά στο μέλλον. Παρότι η εταιρεία διαπραγματεύεται με κεφαλαιοποίηση 26 δισ. δολάρια, η αποτίμησή της θυμίζει περισσότερο start-up.
Για παράδειγμα, ο πιο θετικός αναλυτής για την Tesla, ο Adam Jonas της Morgan Stanley, «κούρεψε» την τιμή-στόχο για την μετοχή της εταιρείας, τη διατήρησε ωστόσο στα 450 δολάρια, δηλαδή δύο φορές πάνω από την σημερινή τιμή της. Είναι εύκολο να αμφισβητήσει κανείς τέτοιες προβλέψεις. Για παράδειγμα το μοντέλο της Morgan Stanley προβλέπει μεταξύ του 2015 και του 2025 ετήσια αύξηση πωλήσεων της Tesla της τάξης του 28%. .
Μια εισηγμένη... start-up
Η κάθε εταιρεία πρέπει να αποτιμάται. Όταν όμως εξετάζουμε μια εταιρεία που καινοτομεί όπως η Tesla, η αποτίμηση αυτή περιλαμβάνει πολλές παραδοχές. Σε μεγάλο βαθμό μάλιστα, η ίδια η αποτίμηση δεν έχει και τόση σημασία. Η αξία της μετοχής της Tesla είναι σε μεγάλο βαθμό συνδυασμένη με την προοπτική ότι η εταιρεία θα μπει δυναμικά στην εποχή των ηλεκτρικών οχημάτων και μετά θα κυριαρχήσει σε αυτή. Όχι όμως ως μια εταιρεία πολυτελείας για περιορισμένο αγοραστικό κοινό αλλά ως μαζικός προμηθευτής. Μόλις κάποιος αντιληφθεί τις πιθανότητες που ανοίγει αυτή η προοπτική, η εστίαση του στα περιθώρια κέρδους αρχίζει να γίνεται θολή.
Υπάρχει ένας όρος για αυτό το φαινόμενο: FOMO (Fear of Missing Out- Φόβος μην μείνει κάποιος εκτός μια τάσης της αγοράς), το οποίο έχουμε δει και σε άλλες εταιρείες καινοτομίας και τεχνολογίας όπως η Amazon που έχει κεφαλαιοποίηση 260 δισ. δολαρίων και δείκτη P/E 100. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τα συνολικά καθαρά κέρδη της τα τελευταία 17 χρόνια έχουν μόλις ξεπεράσει τα 2 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Αν όμως κάποιος πιστεύει ότι αυτό το παράδειγμα δείχνει ότι η μετοχή της Tesla μπορεί μόνο να ανέβει, θα πρέπει να θυμίσουμε ότι όποιος αγόρασε μετοχές της Amazon το 1999 πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης δεκαετίας με απώλειες.
O FOMO δεν είναι φαινόμενο που εμφανίζεται αποκλειστικά στις κεφαλαιαγορές. Η Uber, βάσει του τελευταίου γύρου χρηματοδότησής της τον περασμένο Αύγουστο, έχει εκτιμώμενη αποτίμηση σχεδόν διπλάσια από την σημερινή κεφαλαιοποίηση της Tesla, ενώ πέρσι δεν ξεπερνούσε τα 20 δισ. δολάρια. Το γεγονός ότι οι επενδυτές στις start-up τις περισσότερες φορές προστατεύονται σε περίπτωση που η αποτίμηση της εταιρείας μειωθεί σε επόμενους γύρους χρηματοδότησης δείχνει ότι η πραγματική αποτίμηση της Uber είναι κάπως χαμηλότερη από την ονομαστική. Ακόμη και έτσι όμως η ταχεία αύξηση της αποτίμησης της Uber δείχνει ότι όλο και περισσότεροι επενδυτές θέλουν να τοποθετηθούν σε αυτή, ανεξαρτήτως αποτιμήσεων.
To ηλεκτρικό αυτοκίνητο δεν φτάνει
Όσο αυξάνεται η αποτίμηση της Tesla τόσο αυξάνονται και οι προσδοκίες των επενδυτών σχετικά με το τι μπορεί ή πρέπει να κάνει. Δεν είναι πλέον αρκετό για την εταιρεία να αλλάξει την τεχνολογία ηλεκτροκίνησης τρένων που κυριάρχησε παγκοσμίως τον προηγούμενο αιώνα, ένας στόχος για τον οποίο η εταιρεία έχει κάνει σημαντικά βήματα. Τώρα η Tesla φαίνεται πρόθυμη να ανταγωνιστεί όχι μόνο τις BMW και τις Ford Motors αυτού του κόσμου αλλά και τη Google, την Apple και άλλες εταιρείες που θέλουν να αναπτύξουν αυτόνομα οχήματα. Επίσης, θέλει να «τελειώσει» τις εταιρείες κοινής ωφέλειας μέσω οικιακών μπαταριών.
Χαρακτηριστικό είναι ότι από την τιμή-στόχο των 450 δολαρίων που δίνει η Morgan Stanley μόλις τα 265 δολάρια αντιστοιχούν στην βασική δραστηριότητα της Tesla, τα ηλεκτρικά οχήματα. Τα υπόλοιπα στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στο «Tesla Mobility» μια θεωρητική πλατφόρμα διαμοιρασμού οχημάτων παρόμοια με αυτή της Uber, η οποία δημοσίως παρουσιάστηκε το Καλοκαίρι σε ανάλυση της επενδυτικής τράπεζας.
Η πρόσφατη μείωση της τιμής-στόχου οφείλεται στις ανησυχίες των αναλυτών ότι το τελευταίο όχημα της Tesla, το Model X, είναι πολύ ακριβό. Αυτό από μόνο του δεν λέει πολλά. Το σημαντικό ήταν το παρακάτω σχόλιο της Morgan Stanley: «Η τιμολόγηση του Model X ενισχύει την άποψη μας ότι η Tesla μπορεί να χρειαστεί να διερευνήσει νέα επιχειρηματικά μοντέλα μετακίνησης που θα επιλύουν το πρόβλημα της βιώσιμης μετακίνησης μέσω της εφαρμογής της τεχνολογίας ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε ένα συνδεδεμένο και διαμοιρασμένο οικοσύστημα».
Αυτό που υπονοεί το παραπάνω σχόλιο είναι ότι η πρόκληση του επανασχεδιασμού του ηλεκτρικού αυτοκίνητου σε προσιτή τιμή είναι τόσο μεγάλη που θα χρειαστεί τον επανασχεδιασμό ολόκληρης της βιομηχανίας μεταφορών, όπως έκανε η Uber.
Αυτό το όνειρο επιτρέπει στην Tesla να γεμίζει συνεχώς τα ταμεία της με νέα κεφάλαια όπως έκανε τον περασμένο Αύγουστο. Αλλά αυτός είναι επίσης ο λόγος που το «καμπανάκι» της Consumer Reports ήταν πιο σημαντικό από τις προβλέψεις των αναλυτών της Wall Street. Η Tesla, παρά τα όσα έχει πετύχει τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα, τα περιστασιακά πισωγυρίσματα και τις ανταγωνιστικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν και οι υπόλοιπες αυτοκινητοβιομηχανίες. Τα όνειρα μπορούν να αντέξουν πολλά πράγματα, αλλά όχι τα απλά καθημερινά προβλήματα του πραγματικού κόσμου.
